આજના લેખો
ચા વિના સૂનો સંસાર! – ગોપાલ ખેતાણી
(પ્રકાર : હસો અને હસાવો)“ખૂબ જમેગા રંગ જબ મિલ બેઠેંગે તિન યાર, છગન મગન ‘ને બકા ભરવાડની ચા!”
ચાના રસિયા તમને ગામ-એ-ગામ જોવા મળશે. એકાદી ઉજ્જડ જગ્યાએ પણ તમને ચાની ટપરી કે લારી જોવા મળશે. એક પ્રખ્યાત કાર્ટૂનમાં તો દર્શાવ્યું હતું પણ ખરું કે આપણા નિલભાઈ અઢી કિલોના હાથવાળા.. ન ઓળખ્યા? અરે નિલ આર્મસ્ટ્રોંગ.. હા તો એ જ્યારે ચંદ્ર પર પહોંચ્યા ત્યારે ઉતરતાની સાથે જ ખેતલાઆપાની ચાનું પાટિયું દેખાયેલું. રાજકોટની જય અંબેથી માંડીને મુંબઈની તાજ હોટેલ સુધીની ચા ફેમસ છે. ડિપ્લોમા એન્જિનિયરિંગના ત્રણ વર્ષ વત્તા ડિગ્રી એન્જીનિયરિંગના ત્રણ વર્ષનો તાળો મેળવતાં એટલું સમજાયું કે જો ચા ઊગે તો જ એન્જીનિયરિંગ સારી રીતે પૂરું થાય. પરીક્ષા તો સમજ્યા, ટર્મવર્ક પૂરું કરવા અને સબમિશન માટે સારી ચા પીવી અને મળવી સૌથી જરૂરી વસ્તુ છે.
બ્રિટિશ – અમેરિકન ડાયસ્પોરિક ગુજરાતી કવિતા – રમેશ ચૌધરી
(પ્રકાર : સાહિત્ય લેખ)ડાયસ્પોરા એક અત્યંત સંકુલ સંજ્ઞા હોઈ તેની સાથે સૂક્ષ્માતિ-સૂક્ષ્મ અર્થ સંદર્ભો આંતર-બાહ્ય રીતે સંકળાયેલા છે. મૂળ ‘ડાયસ્પોરા’ એ ગ્રીક ભાષાનો શબ્દ છે અને હિબ્રુ બાઈબલના ગ્રીક અનુવાદમાં(૧) સૌ પ્રથમ વાર તેનો ઉલ્લેખ મળે છે. ઈ.સ.ની પાંચમી સદીમાં બેબીલૉનિયન કેપ્ટિવિટી પછી પેલેસ્ટાઈનની સીમા બહાર હાંકી કઢાયેલ જ્યુઈશ (યહૂદી) પ્રજા માટે આ સંજ્ઞા પ્રયોજવામાં આવી હતી. આ પ્રજાને પોતાની ઈચ્છા વિરુધ્ધ દેશમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવી અને તેના પરિણામ સ્વરૂપે તે પ્રજા ઈરાન, ઈજિપ્ત, ગ્રીસ, ઈટાલી, આર્મેનિયા વગેરે રાષ્ટ્રોમાં છૂટી છવાઈ વસી. પોતાના વતનથી બળપૂર્વક હટાવાયા બાદ અનુભવેલી વેરવિખેર થયાની, કેન્દ્રથી ચ્યુત થયાની વેદના કે સંઘર્ષ આ સંજ્ઞાના વપરાશના મૂળમાં છે. કોઈ રાજકીય કારણોસર એક આખી પ્રજાને પોતાની ઈચ્છા વિરુધ્ધ દેશનિકાલ થવાની સ્થિતિ ઊભી થાય અને અન્યત્ર શરણ શોધીને રહેવા માટે જે સંઘર્ષ કરવો પડે છે તેના સંકેતો આ સંજ્ઞાના કેન્દ્રમાં પડેલા છે. એટલે આ સંજ્ઞાના મૂળમાં સામાજિક, રાજકીય, ઐતિહાસિક પરિબળો કારણભૂત છે.
ચૂંટેલા લેખો
હું આવી કેમ ? – શરીફા વીજળીવાળા
(પ્રકાર : સાહિત્ય લેખ)[‘જનકલ્યાણ’ માસિકમાંથી સાભાર. આપ શરીફાબેનનો આ સરનામે skvijaliwala@yahoo.com સંપર્ક કરી શકો છો.] મને કાયમ મારી જાત માટે થોડાંક પ્રશ્નો થાય : ગામ આખાયને આંટો વાઢે તોય વેંત્ય વધે એવડી લાંબી જીભ હોવા છતાંય હું કેમ ઝઘડી ના શકું ? ઝઘડાની આશંકાથી પણ મારા ટાંટિયા કેમ ધ્રુજવા માંડે ? ઝઘડવાની તાકાત ઘણી, દલીલો પણ બહુ આવડે […]
ચાંદની રાત – કાકા કાલેલકર
(પ્રકાર : નિબંધ)[‘કાલેલકરના લલિત નિબંધો’ પુસ્તકમાંથી સાભાર.] [dc]મા[/dc]ણસ ખૂબ દૂર સુધી જોઈ ન શકે એટલા માટે ઈશ્વરે ચાંદની રાત પેદા કરી છે. અંધારી રાતે આપણે આકાશમાંના અસંખ્ય તારાઓ એટલે કે અસંખ્ય વિશ્વો જોઈ શકીએ છીએ. વનવગડામાં ચાલતા હોઈએ ત્યારે જો આપણે નીચે બેસીએ અને આપણી નજર સામે આકાશનો પડદો લાવીએ, તો આપણાથી બહુ દૂર અંતરે કોઈ જતું […]
પરિવર્તન – રમણ મેકવાન
(પ્રકાર : ટૂંકી વાર્તા)[‘અખંડઆનંદ’ સામાયિકમાંથી સાભાર.] ‘ડોહલી મરતીય નથી, ન માંચો મેલતીય નથી.’ વાસંતી અકળામણ કાઢતાં મનોમન બબડી. પછી પરસાળમાં ઓશિયાળી હાલતમાં બેઠેલાં નર્મદાબહેનની નજીક જઈ એમની સામે લાંબા, ટૂંકા હાથ કરતાં આવેશભેર બોલી ‘મર, મરતી કેમ નથી ? આખી દુનિયાનું આવે છે અને તારું જ નથી આવતું ? ઓ ભગવાન ! એનાથી ક્યારે મને છુટકારો મળશે ?’ […]
