યુદ્ધ અને શાંતિ – કલ્પના જિતેન્દ્ર

September 7th, 2011 | પ્રકાર : ટૂંકી વાર્તા | સાહિત્યકાર : કલ્પના જિતેન્દ્ર | 30 પ્રતિભાવો »

[‘જન્મભૂમિ પ્રવાસી’ માંથી સાભાર. આપ કલ્પનાબેનનો આ નંબર પર +91 9427714120 સંપર્ક કરી શકો છો.]

‘હજુ થાળી તો પીરસી નથી ને ક્યારની બૂમાબૂમ કરે છે !’ મનસુખલાલ ડાઈનિંગ ટેબલ પર જમવા બેઠા, પણ અધૂરી પીરસેલી થાળી જોઈને ગુસ્સો ભભૂકી ઊઠ્યો.
‘ક્યારની બૂમાબૂમ કરું છું ? માત્ર બે વાર તમને બોલાવ્યા…. અને થાળી તો પીરસી જ છે ને ?’ મંજુલાબેને રોટલી વણતાં વણતાં કહ્યું.
‘રોટલી તો મૂકી નથી !’
‘દાળ, શાક, સંભારો, કચૂંબર, દહીં બધું મૂક્યું છે, માત્ર રોટલી ગરમ ઉતારું એટલે મૂકું…..’
‘છાશ તો બનાવી નથી ને પાપડ ?
‘ગઈકાલે તમે દહીં ખાધું હતું એટલે આજે એ જ મૂક્યું. તમે જમતા થાવ એટલામાં છાશ બનાવી દઉં છું.’ મંજુલાબેને ગરમ રોટલી થાળીમાં મૂકતાં કહ્યું.

મનસુખલાલે એક-બે કોળિયા ભર્યા ને હાશ થઈ. શાક, સંભારો સ્વાદિષ્ટ બન્યાં હતાં. બિલકુલ એમના ટેસ્ટનાં જ ! દાળનો સબડકો ભર્યો ને મગજનો પારો ઊંચે ચઢ્યો.
‘ઉફ ! દાળ કેવી બનાવી છે ? ખાટી ખાટી !’
‘ના હોય ! માત્ર બે ટમેટાં નાખ્યાં છે ને અર્ધું લીંબું નીચોવ્યું છે એટલામાં ખાટી થઈ જાય ?’
‘તું જ ચાખી જો ને. ખાટી ચૂડા જેવી છે. હજાર વાર ના પાડી તોય ધ્યાન જ નથી રાખતી…. તારે દાળમાં ખટાશ નાખવી જ નહિ.’
‘ઘણા લોકો તો કોકમ-આંબલી નાખે છે એને ખટાશ કહેવાય. લીંબું-ટમેટાં ખટાશ ન કહેવાય, એ તો જરૂરી છે. એના વગરની દાળ કેવી થાય ? બે ટમેટાં નાખ્યાં એમાં શું ?’

‘બે ટમેટાં ?…. ટમેટાંની સાઈઝ તો જોવી જોઈએ ને. આ તારા શરીર જેવાં બે ટમેટાં નાખ્યાં હોય તો નાતની દાળ થઈ જાય અને લીંબુ ?….. તારા પેટ જેવડું લીંબુ નાખે છે તો મારા તો માથાના વાળ ઊભા થઈ જાય છે.’
‘વાળ ?….. માથામાં વાળ હોય તો ઊભા થાય ને ! દિવસેદિવસે ટાલ વધતી જાય છે. ગુસ્સો, ઓછો કરો ગુસ્સો. આ ગુસ્સામાં ને ગુસ્સામાં માથાના વાળ બળી ગયા.’
‘લે રાખ રાખ હવે. દાળ ખાટી છે એમ કીધું એમાં તો !’
‘લો, હવે આ થાળીમાં પીરસેલું ઠંડું થાય છે. જમવા માંડો….. હાય હાય મારી તો રોટલી બળી ગઈ આ તમારી માથાફોડમાં !’
‘માથાફોડ કરું છું હું ?….. હું માથાફોડ કરું છું કે તું ?… રોટલીમાં ધ્યાન રાખને, બાળી નાખી !’
‘લો, દાળની વાતમાંથી હવે રોટલી પર આવ્યા ? તમને તો કચકચ કરવાની ટેવ જ પડી ગઈ છે.’
‘કચકચ નથી કરતો. પેલી કહેવત જાણે છે ને ? જેની દાળ બગડી તેનો દિવસ બગડ્યો ને જેની બૈરી બગડી તેની જિંદગી બગડી.’

સાંભળતાં જ મંજુલાબેન કમરે હાથ મૂકી મનસુખલાલની સામે ઊભા રહી ગયાં. આંખમાંથી અગ્નિવર્ષા ને મુખમાંથી વાગ્બાણ !
‘એટલે મેં તમારો દિવસ બગાડ્યો… તમારી જિંદગી બગાડી એમ જ કહેવા માગો છો ને તમે ?’
પત્નીનું રૌદ્રરૂપ જોઈ મનસુખલાલ જરા ઝંખવાયા : ‘હું એવું નથી કહેતો, આ તો જરા કહેવત યાદ કરાવી.’
‘આમ કહેવત યાદ કરાવવાનો અર્થ શું ? કહેવતના બહાને કહ્યું તો મને જ ને ?’
‘તારે જેમ માનવું હોય તેમ માન,’ મનસુખલાલે ચમચી થાળીમાં પછાડી, ‘બાકી તને ખાટું ખાવાની ભયંકર આદત તો છે જ. કઢી પણ મોળા દહીંની નહિ ને ખાટા દહીંની બનાવે છે…. અરે આંબળા ને કાચી કેરી તો ચબડચબડ ચાવતી હોય છે.’
‘અને તમને ખારું ખાવાની આદત છે. એ તો જેવી જેની આદત.’
‘તું તો ! અરે, તારા હાથપગ સોજી જાય છે. આ ખટાશ ખાઈખાઈને આખું શરીર સોજી ગયું છે…. અરે ! તારા મગજમાં પણ ખટાશ ભરાઈ ગઈ છે.’
‘અને તમે ! દાળ-શાકમાં દોથે ને દોથે મીઠું નાખો છો. આ હાઈ-બીપીનું લાકડું એમાં જ ચોંટ્યું ને ! ડૉક્ટરે ના પાડી છે તોય મીઠું તો ખાધે જ જાવ છો. મને જે વસ્તુ ખારી લાગતી હોય એમાં તમે ઉપરથી મીઠું ભભરાવો છો.’
‘તને તો સ્વાદની જ ક્યાં ખબર પડે છે ? બસ, જેમાં ને તેમાં લીંબું નીચોવવાનું.’
‘ના…. ત્યારે. એમનેમ બધા મારી રસોઈ વખાણે છે, નહિ ? અને તમે બેમોઢે ખાઓ છો તો ખરા મીઠું ભભરાવીને…… આ મીઠાએ તો દાટ વાળ્યો. હું તો ડૉક્ટરના બિલ ભરીભરીને થાકી. તમારી તબિયત બગડે છે એનું તો ધ્યાન રાખો.’
‘તું તારું પોતાનું ધ્યાન રાખ ને. આ તારી ખટાશે તને આખી ને આખી સોજાડી નાખી છે. ફૂલીને ગોળમટોળ થઈ ગઈ છો. અસલ ગોરાણી ! ગોરાણીમા !’
‘ને તમે ? તભા ભટ્ટ ! ટાલિયા તભા ભટ્ટ !’ કહેતાં મંજુલાબેને નજીક આવી મનસુખલાલની ટાલ પર હળવેથી હાથ ફેરવ્યો, ‘ઓલા તભા ભટ્ટના મગજમાં રાઈ ભરાઈ જતી’તી ને તમારા મગજમાં મીઠું…. આ ટેબલ પર મીઠાની ડબી રાખું તો તમે ખાવ ને…. જુઓ હવે…’ કહેતાં જ એમણે મીઠાની કાણાવાળી નાની ડબીનો સીધો બારીની બહાર ઘા કરી દીધો. મનસુખલાલ ગુસ્સાથી ધમધમી ઊઠ્યા. થાળીને હડસેલો મારી ટેબલ પરથી ઊભા થઈ ગયા :
‘મારે હવે જમવું જ નથી…. મીઠું ફેંકી દીધું ? ના, ના, દુકાનેથી બીજી કોથળી લાવતા મને નહિ આવડે ? જો હું તારી ખટાશનો ખાતમો બોલાવું છું…..’ કહેતાં જ ફ્રિજ ખોલીને જેટલાં હતાં તેટલાં લીંબું-ટમેટાં લઈ બારીની બહાર ફેંકી દીધાં. પગમાં ચંપલ પહેરી બબડતા બબડતા ઘરની બહાર નીકળી ગયા. મંજુલાબેન પણ રસોડામાં ઢાંકોઢૂંબો કરી જમ્યા વગર જ સૂઈ ગયાં.

મનસુખલાલ સાંજે પાછા આવ્યા ત્યારે મંજુલાબેન રસોડામાં હતાં. તજ-લવિંગનો વઘાર ને મીઠા લીંબડાથી તરબતર ગરમાગરમ કઢીની સોડમ આવતી હતી. પોતે સવારે જમ્યા નહોતા. ભૂખ તો લાગી જ હતી. ઘરમાં આવીને તરત જ રસોડામાં ડોકું કાઢ્યું.
‘લો હવે હાથપગ ધોઈને જમવા બેસી જાવ. થાળી તૈયાર જ છે. કઢી તો મોળા દહીંની જ બનાવી છે હોં ! તમને ભાવે તેવી.’ ટેબલ પર બેસતાં મનસુખલાલે જોયું તો ખીચડી, કઢી, શાક, ભરેલાં મરચાં, ભાખરી, પાપડ, છાશ બધું જ પિરસાયેલું હતું ને મીઠાની નવી ડબી થાળીની બાજુમાં ગોઠવાઈ ગઈ હતી. અથાણાંનો ડબો ખોલ્યો તો તેમાં પણ નાની વાટકીમાં મીઠું ને ચમચી મૂકેલાં હતાં.

‘સાંભળ, જો હું લીંબુ-ટમેટાં લાવ્યો છું. થેલીમાં છે. ટમેટાં જરા સમારી આપને. ખીચડી સાથે મજા આવશે.’ મનસુખલાલે કઢીનો સબડકો ભરતાં કહ્યું. મંજુલાબેને થેલી ઊંધી વાળી તો લીંબું-ટમેટાંની સાથે આંબળા ને નાની કાચી કેરી પણ નીકળી પડ્યાં. થેલીનો અસબાબ જોઈ મંજુલાબેનની આંખો હસી ઊઠી. મનસુખલાલ ત્રાંસી આંખે જોતાં હતાં : ‘આ લીંબુ, તાજાં અને મોટાં છે. થોડાં દાળ-શાકમાં નાખવાં રાખજે ને થોડાનું અથાણું બનાવજે. લીંબુ-મરચાંનું અથાણું ખાવાનું મન થયું છે ને આ કેરીનું ખાટું અથાણું જ બનાવજે હોં…. ગળ્યું ના બનાવીશ. આવી ટેસદાર ખીચડી-કઢી સાથે તો ખાટું અથાણું જ જામે.’ કહેતાં જ મનસુખલાલે કઢી-શાકમાં પ્રેમથી મીઠું ભભરાવ્યું.

Email This Article ·

Print This Article ·

Save article As PDF ·

Subscribe ReadGujarati

« Previous મેળો – જતીન મારુ

હળવી કલમે…. – નિરંજન ત્રિવેદી Next »

આ પ્રકારનું અન્ય સાહિત્ય:

પથદર્શક – આશા વીરેન્દ્ર

(‘ભુમિપુત્ર’ સામયિકમાંથી) પોતાના સાયબર કાફેમાં બેઠા બેઠા ઊંડા વિચારમાં પડેલા આદિત્યને અચાનક એક પ્રશ્ન સંભળાયો, ‘માફ કરજો, શું હું આ કમ્પ્યુટર વાપરી શકું ?’ તેણે આગંતુક તરફ નજર કરી ૬૫-૭૦ વર્ષની ઉંમરના લાગતા એ પુરુષની ભાષા અત્યંત સૌજન્યભરી હતી, પણ એનાં ચોળાયેલાં કપડાં અમે અસ્તવ્યસ્ત વાળને કારણે જોનાર પર બહુ સારી છાપ નહોતી પડતી. ‘એક કલાકના ચાલીસ રૂ. ચાર્જ થશે.’ આદિત્ય કંઈક કડકાઈથી ... [વાંચો...]
પરિવર્તન – રમણ મેકવાન

‘ડોહલી મરતીય નથી, ન માંચો મેલતીય નથી.’ વાસંતી અકળામણ કાઢતાં મનોમન બબડી. પછી પરસાળમાં ઓશિયાળી હાલતમાં બેઠેલાં નર્મદાબહેનની નજીક જઈ એમની સામે લાંબા, ટૂંકા હાથ કરતાં આવેશભેર બોલી ‘મર, મરતી કેમ નથી ? આખી દુનિયાનું આવે છે અને તારું જ નથી આવતું ? ઓ ભગવાન ! એનાથી ક્યારે મને છુટકારો મળશે ?’ બોલતાં વાસંતીએ માથું કૂટ્યું. માથુ કૂટતાં કૂટતાં ઘરમાં ... [વાંચો...]
દમયંતી – નયનાબેન શાહ

(‘જનકલ્યાણ’ સામયિકના જાન્યુઆરી, ૨૦૧૬ના અંકમાંથી સાભાર) આજે પણ પ્રસાદમાં કોપરાનું છીણ ને દળેલી ખાંડ હતા. ગઈ કાલે સાકરિયા હતા. રંભાએ પ્રસાદ આપનાર છોકરાને બે વાર પૂછ્યું, ‘આ આપણી સોસાયટીના ગણપતિનો પ્રસાદ છે?’ ‘હા, કેમ એવું પૂછો છો?’ રંભાને આશ્ચર્ય તો થતું જ હતું કે આ શક્ય જ નથી, પણ એ વાસ્તવિકતા હતી, પરંતુ ત્રીજા દિવસે જ્યારે પેંડાનો પ્રસાદ ચાખ્યો ત્યારે એ તરત ... [વાંચો...]

30 પ્રતિભાવો : યુદ્ધ અને શાંતિ – કલ્પના જિતેન્દ્ર

Hiral Vyas "Vasantiful" says:

September 7, 2011 at 10:02 am

સુંદર….

Reply
Preeti says:

September 7, 2011 at 11:37 am

સરસ. મજા આવી ગઈ…… 🙂

Reply
Kashyap Makadia says:

September 7, 2011 at 5:33 pm

અરે વાહ ખુબજ મજા આવી ગઈ.

આ ઘર ઘરની રામાયણ છે.

અસલ ગોરાણી ! ગોરાણીમા !’
‘ને તમે ? તભા ભટ્ટ ! ટાલિયા તભા ભટ્ટ !’

Reply
parth says:

September 7, 2011 at 5:51 pm

માટે જ લોકો આ સમબધ ને પવિત્ર કહે ચે. કેટલુ પણ ઝગડો અતે એકા બિજા માટે લાગણિ જ હોય.

Reply
Prital says:

September 7, 2011 at 6:40 pm

ખરે ખર સરસ ..આ તો મારા ઘર ની જ વાત ચાલી રહી હોઇ એમ લાગી રહ્યુ હતુ

Reply
Jay Shah says:

September 7, 2011 at 9:01 pm

હા…હા…હા…. જાણે એમ થયું કે હું મારા ઘરે જમવા બેસી ગયો છું…. મારા મમ્મી – પપ્પા વચ્ચે આવી તો લગભગ રોજે-રોજ ની કટ-કટ… પણ બાપુ, આમા પણ એક મજા છે…

Reply
HARSHAD PATEL says:

September 7, 2011 at 10:35 pm

War and Peace: This the way of happy married life! Small quarrel is the best medicine and it is needed. Nicely written story of each and every home!

Reply
- Ramesh Desai says:
  
  September 10, 2011 at 3:03 am
  
  સાવ સાચુ, મામા
  
  Reply
Jignesh says:

September 8, 2011 at 12:19 am

ખુબ સુન્દર વારતા. જો બધા ઘરો મા લોકો કોણે શુ કહ્યુ એનેી રામાયણ કરવા કરતા આમ આપમેળે સમાધાન કરે અને કડવિ વાત ભુલિ ને આગળ વધે તો બધિ તો નહિ પણ મોટા ભાગ નિ સમસ્યા નુ નિરાકરણ આવિ જાય. પણ મહત્વનિ વાત એ છે કે તે બન્ને તરફથિ થવુ જોઈએ.

Reply
Vaishali Maheshwari says:

September 8, 2011 at 12:32 am

Very beautiful…Was fun to read 🙂 This was a sweet fight. There is love in fight too…Nice one.

Thanks for writing and sharing this story Ms. Kalpana Jitendra.

Reply
Jigar says:

September 8, 2011 at 12:54 am

એકદમ રોજિંદુ…… સુંદર પ્રેમની અનુભૂતિ.
મજ્જા આવી.
વાંચવાની તક આપવા માટે આભાર.

Reply
kalpana desai says:

September 8, 2011 at 5:57 am

ચટપટી કહાણી! આજકાલ નવા વાચકોના નામ જોઈને ઘણો જ આનંદ થાય સે,વાહ રીડ ગુજરાતી!
કલ્પના દેસાઈ

Reply
i.k.patel says:

September 8, 2011 at 1:08 pm

આ વાત તો દરેક ઘર મા થતી જ હોય જ છે.

Reply
Vipul Chauhan says:

September 9, 2011 at 1:01 pm

That’s real khatti mithi life….

Reply
nayan panchal says:

September 10, 2011 at 2:05 pm

એક સામાન્ય લાગતા પ્રસંગ પરથી પણ કેવી મજાની વાર્તા બની શકે તેનુ સચોટ ઉદાહરણ. અભિનંદન.

નયન

Reply
sanket says:

September 10, 2011 at 7:34 pm

વાહ વાહ. મસ્ત. એક્દમ લ્યુસિડ. સિધી ગળે ઉતરી જાય એવિ વાર્તા. નાનકડી, સામાન્ય વાતને પણ, વાંચકોને કંટાળો ન આવે એ રીતે, મસ્ત રીતે રજૂ કરી શકાય, જો લેખકમાં દમ હોય તો.

Reply
Devangi says:

September 15, 2011 at 1:41 pm

Nice Story

Reply
hema tolat says:

March 31, 2012 at 6:49 pm

ઘનિ જ સરસ વાર્તા. બહુ મઝા આવિ

Reply
nirali says:

May 29, 2012 at 1:07 am

વાહ, બહુ મજા આવી…

Reply
karasan Bhakta usa says:

July 31, 2012 at 10:44 pm

સરસ. ઘણાખરા ઘરોમા અવારનવાર ખેલાતુ પ્રેમયુધ્ધ! જાણે કે…
” અભી રુઠ કર કહાં જાઈયેગા, જહાં જાઈયેગા હમે પાઈયેગા, “કભી કભી તો પ્યાર કરે કભી કભી તકરાર કરે “

Reply
kaushik bhanshali says:

August 29, 2012 at 3:36 pm

ખારાશ અને ખટાશ ના સયોજન માથી બનતી અદભુત પ્રેમમય
મીઠાશ માણવાની ખુબ જ મઝા આવી.

કૌશિક ભણશાળી

Reply
Mrs.Jaishree ASHOK Parmar says:

September 17, 2012 at 4:39 pm

jaishree: This is our story happening every five minutes. That’s
True Love.

Reply
bhoomi says:

December 17, 2012 at 12:31 pm

fine story , darroj mara husband b avu j kare 6e!!!ha ha ha

Reply
sapna says:

January 11, 2013 at 9:32 pm

very very interesting. i love reading gujarati stories and i try to find it everywhere, like gujarat samachar , sandesh etc. but this is the websites that quenches my thirst. i enjoyed it thoroughly, reminds me of being in India. The story is excellent. thank you so much for the website.

Reply
gita kansara says:

January 12, 2013 at 11:43 pm

ખતાશ ને ખારાશ ને દશ્તિબિન્દુ બનાવેી તેમાથેી વાચક્ને મેીથાશ મલેી.સામાન્ય લાગતેી
રમુજ પન સુન્દર ક્રુતિનુ સર્જન કરવાનેી સુઝ વાચક સમક્ષ મુક્વાનો આપનો પ્રયાસ અદભુત ચ્હે.

Reply
Komal Dave says:

May 4, 2013 at 5:50 pm

ખુબ જ સરસ વાર્તા ઘણેી મજા આવિ જાણે આપણા ઘરનું જ વાતાવરણ હોય તેવો અનુભવ થયો ખુબ જ સરસ
આભાર આવિજ સારેી સારેી વાર્તઊ વાચકો ને આપતા રહો

Reply
અર્જુન ચૌહાણ says:

July 5, 2013 at 1:56 pm

સરસ વાર્તા છે

Reply
Dilipkumar Jani says:

July 2, 2014 at 3:45 pm

એક સામાન્ય લાગતા પ્રસંગ પરથી પણ કેવી મજાની વાર્તા બની શકે તેનુ સચોટ ઉદાહરણ.ખારાશ અને ખટાશ ના સઁયોજનમાઁથેી આકાર પામતિ પ્રેમમય મીઠાશ માણવાની ખુબ જ મઝા આવી.લેખકને ખુબ ખુબ અભિનઁદન.

Reply
Urvi Hariyani says:

March 11, 2015 at 1:08 am

Katash,Tikhash,Kharash n Ganpan thi Chalkati Thali jeva Dampatya jivan nu sajiv nirupan etle as varta!!

Reply
san says:

February 9, 2017 at 7:58 pm

Nice story
I know some online gujarati website for reading and gujarati music, bhajan for all readers, hope those who love gujarati reading, will find interesting

1.http://www.pustakalay.com/
2.http://www.aksharnaad.com/
3.http://tahuko.com/

please share if you know more

Thank you

Reply