ડૂસકાંની દિવાલ – નયના પટેલ
[ ‘રીડગુજરાતી આતંરરાષ્ટ્રીય વાર્તાલેખન સ્પર્ધા : 2012’માં પ્રથમ ક્રમાંક મેળવનાર શ્રીમતી નયનાબેન પટેલની ‘ડૂસકાંની દિવાલ’ નામની આ કૃતિ આજે આપણે માણીશું. આધુનિક વાતાવરણ વચ્ચે ધર્મની સંકૂચિતતાઓને લીધે સર્જાતી સમસ્યાને તેમણે આ વાર્તામાં વાચા આપી છે. પરસ્પર એકબીજાને જોડતો ધર્મ વાસ્તવિકતામાં માનવીને માનવીથી દૂર લઈ જાય છે ત્યારે ડૂસકાંની દિવાલ રચાતી હોય છે. આ સ્પર્ધામાં પ્રથમ ક્રમાંક મેળવવા બદલ નયનાબેનને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન. લેસ્ટર (યુ.કે.)માં રહેતા નયનાબેન હાલ નિવૃત્તિમાં લેખન પ્રવૃત્તિ કરી રહ્યાં છે. તેમની નવલકથા ‘કેડી ઝંખે ચરણ’ ત્યાંના ‘ગુજરાત સમાચાર’માં પ્રકાશિત થઈ રહી છે. 1984માં ‘ગુજરાતી અકાદમી’ આયોજિત વાર્તા-સ્પર્ધામાં ‘અંત કે આરંભ’ નામની તેમની વાર્તાને બીજું સ્થાન પ્રાપ્ત થયું હતું, ત્યારથી તેઓ લેખનકલાને સમર્પિત જીવન જીવી રહ્યા છે. લેસ્ટરમાં ‘ભગિની’ નામની સંસ્થા સ્થાપવાનું, દુભાષિયા તથા અનુવાદક તરીકે કામ કરવાનું અને ‘ગુજરાત સમાચાર’માં રિપોર્ટર તરીકે ફરજ બજાવવાનું પણ સેવાકાર્ય તેમણે સ્વીકાર્યું હતું. આપ તેમનો આ નંબર પર +44 116 2202372 અથવા આ સરનામે ninapatel69@hotmail.co.uk સંપર્ક કરી શકો છો. – તંત્રી.]
[dc]શાં[/dc]ત અને અલિપ્ત રહેતો રોશન યુનિવર્સિટી જવાનો હતો તેની વ્યથા ગુલશનને ‘મા’ તરીકે થાય એ સ્વાભાવિક છે. એકલે હાથે એને કેમ મોટો કર્યો છે તે એનું મન જ જાણે છે. મજબૂત, ઊંચો અને તંદુરસ્ત એનો પ્યારો ખાવિંદ અબુ હજ કરવા ગયો ત્યારે ગુલશનને એક અજાણ ભયે ઘેરી લીધી હતી પરંતુ આટલું પાક કામ કરવા જતાં અબુને એ દહેશત કહેતાં એની જીભ ન ઉપડી. નવ મહિનાનાં રોશનને છાતીએ લગાડી એણે અબુને ખુદા-હાફીઝ કહ્યું તો ખરું પરંતુ અંતર ફફડતું જ રહ્યું….. ફફડતું જ રહ્યું !
અને અબુના ગયાને ચાર દિવસ પણ નહોતા થયા અને એક રાત્રે અબુ સાથે હજ કરવા ગયેલા એના ભત્રીજા રહેમાનનો ફોન આવ્યો. નવ મહિનાનાં રોશનને છાતીનું અમૃત પીવડાવતી ગુલશનનું હૃદય એક ધડકન ચૂકી ગયું. એનાં દૂધ સાથે એ ચૂકેલી ધડકન હંમેશ માટે રોશનના માસૂમ હૃદયનાં એક ખૂણામાં સૂમસામ જગ્યા બનાવી ચૂપચાપ પડી રહી છે. અને એણે એને દુનિયાથી અલિપ્ત બનાવી દીધો છે. હજની ભીડમાં અબુને અસ્થમાનો ભયંકર હુમલો આવ્યો અને… અને શ્વાસ લેવા તડપતાં અબુનો પંપ શોધીને એને રહેમાન આપે તે પહેલા તો એ બેભાન થઈ ગયો… અને પછી બીજી મદદ મળે ત્યાં સુધીમાં તો….. ખેલ ખલાસ થઈ ગયો. રહેમાને એ ખબર ગુલશનને આપ્યા. એ સમાચાર એના કાનના પડદા સુધી જ પહોંચ્યા. સમજની સીડી ચઢીને દિલ સુધી જતાં તો એને મહિનાઓ લાગ્યા !
એક દિવસ પવનના તોફાનમાં પાછળના ગાર્ડનની ફેન્સ તૂટી ગઈ. મનમાં થયું, ‘કાંઈ નહીં અબુ સાંજે કામેથી આવશે…..’ અને ત્યારે એના દિમાગમાં વીજળી પડી હોય તેમ અબુનું અવસાન ખાબક્યું ! રોશનને છાતીએ લગાવી એ છાતીફાટ રડી. ગાર્ડનની ફેન્સની જેમ એના દિમાગની દીવાલ તૂટી અને દિલને ખાત્રી થઈ… સાચ્ચે જ અબુ હવે નથી ! અબુના ગયા પછી ચાર મહિને તેને નિરાધારતાનો અહેસાસ થયો ! ગાર્ડનની ફેન્સ તો ફરી ઊભી થઈ ગઈ પરંતુ એની અંદરની ધસી પડેલી દિવાલ અને ખંડેર બની ગયેલી યુવાની રોજ એક એક તસુ વધારે ને વધારે જર્જરિત અને બિહામણી થતી રહી ! અબૂ તો અધૂરો ખેલ છોડી ગયો પરંતુ એણે તો એના પ્યારા રોશન માટે ખેલ ચાલુ જ રાખવો પડ્યો ! અંદર ખડકાતા જતાં ખંડેરને સંતાડીને મોઢા ઉપર ખુમારી પાથરીને આંખના રતન માટે મા અને અબ્બા બન્ને બનવા માટે કટીબદ્ધ બનવું પડ્યું. એ તો સારું છે કે યુ.કે.માં રહે છે એટલે કોઈની સામે નથી હાથ લંબાવવો પડ્યો કે નથી કોઈનું અહેસાન ઉઠાવવું પડ્યું !
અબુનાં ગયા પછી તરત જ થોડા દિવસમાં દેશમાં રહેતા એનાં બધા સગાં-સંબંધીઓ તરફથી અબુના નાના ભાઈ ફર્દીન સાથે નિકાહ પઢી લેવા માટે દબાણ વધવા માંડ્યું. એ મક્કમ રહી. ન તો માના કસમ એને ચળાવી શક્યા કે ન તો એના સાસુ-સસરાનાં ‘ઈમોશનલ બ્લેકમેઈલ’ પીગળાવી શક્યા ! એને ખબર હતી કે કૉલેજમાં ફર્દીન સાથે જ ભણતી હિંદુ છોકરી કામિની સાથે એને પ્રેમ છે છતાં પણ મોટાભાઈના અચાનક મૃત્યુએ ફર્દીનને પણ ચળાવી દીધો હતો અને એટલે જ ગુલશન સાથે લગ્ન કરવા તે રાજી થઈ ગયો હતો. લગ્ન ન કરવાની બાબતે તે ચટ્ટાનથી ય વધારે મક્કમ રહી અને ઉલ્ટું સાસુ-સસરાને ફર્દીનને જેની સાથે પ્રેમ છે તેની સાથે લગ્ન કરાવી આપવા માટે વિનવ્યા હતાં ! પરંતુ પરિણામ શું આવ્યું ? કામિનીને ધર્મપરિવર્તન કરાવવાની જીદ લઈ બેઠેલા સાસુ-સસરાને કોઈ સમજાવી ન શક્યું. કામિનીના મમ્મી-પપ્પા પણ મુસ્લિમ સાથે દીકરીનાં લગ્ન કરાવવા તૈયાર ન થયા અને એક દિવસ કામિનીને તેના મમ્મી-પપ્પાએ કોઈ એન.આર.આઈ. સાથે લગ્ન કરાવી પરદેશની કોઈ અંધારી ગુફામાં ધકેલી દીધી. ફર્દીને પણ એની ફોઈની દીકરી સાથે અનિચ્છાએ લગ્ન કરી લીધા ને આજે એ વાતને 18-18 વર્ષના વ્હાણા વાયા !
આજે એનો દીકરો રોશન એના શહેરથી દૂર આવેલી યુનિવર્સિટીમાં જવાનો હતો ! ખબર નહીં કેમ પરંતુ આજે આટલે વર્ષે ફરી ગુલશનનાં દિલનાં કોઈક ખૂણે સંતાયેલો પેલો અબુ જવાનો હતો તે પહેલાંનો ફફડાટ નાગની જેમ ફેણ માંડીને ફૂંફાડો મારવા માંડ્યો છે ! પોતાનાં પ્યારાઓથી છૂટાં પડવાનો એ ભય હતો કે પછી ફરી કોઈ ભયંકર…. વિચારોને ખંખેરવા જોરથી માથું ધૂણાવ્યું પણ એ વિચારો તો ગૂંદાના બિયાં જેવા ચીકણા નીકળ્યાં – જેમ જેમ એને કાઢવાનો પ્રયત્ન એ કરતી રહી તેમ તેમ એ વધારે ને વધારે વળગતાં ગયાં. 18-18 વર્ષ સુધી ક્યારેય પોતાનાથી જેને છૂટો નહોતો કર્યો એ એનો રોશન આજે એને કેટલાય મહિનાઓ માટે એકલી મૂકીને જતો રહેશે ! પતિ વગરનો ખાલિપો તો દીકરાના પ્યારે જીરવી લીધો. હવે આ ખાલિપો કેમ કરી વેંઢારાશે ? દિલની ધમકીઓને લીધે આંસુને પાંપણને કિનારે આવી આવીને પાછા વળી જવું પડ્યું હતું. બાળપણથી ગંભીર અને અલિપ્ત રહેતાં રોશનને અંતરમાં અકળાતી લાગણીને વહાવતાં નથી આવડ્યું. માના મૂંગા આંસુઓનો એ સાક્ષી છે પરંતુ કાંઈ કેટલીય વાર ઈચ્છવા છતાં ય ક્યારેય તે માને બાથ ભરી આશ્વાસી શક્યો નથી ! આજે પણ એ જ મથામણ ! ગુલશનની અબુનાં મૃત્યુના સમાચાર વખતે ચૂકી ગયેલી ધડકન જાણે રોશનની અંદર અવ્યક્ત ડૂસકું બનીને થીજી ગઈ છે !
અને રોશન ગયો !
એક દિવસ…. બે દિવસ… ધીમે ધીમે સરકતાં સમયે ગુલશનને થાબડી થાબડીને શાંત કરવા માડી. રોશનને રોજ સાંજે ફોન કરવાનો પ્યારભર્યો હૂકમ હવે નિયમ બની ગયો છે. હવે ગુલશન દરેક સાંજની રાહ જુએ છે ! રોશનનો ફોન આવે પછી જ ખાવાનું એને ગળે ઊતરે છે. રોશનને પણ એનો અહેસાસ છે. એટલે છ વાગ્યે કે એ અચૂક ફોન કરે. આમ તો શાંત અને ઓછાબોલા દીકરાની રોજની પ્રવૃત્તિ વિશે પૂછીને, શું ખાવાનો છે તે જાણવા ગુલશન સવાલ પૂછે તેનો ટૂંકો જવાબ મેળવીને એ ખુશ થાય છે. પછી કાંઈ ખાસ વાત કરવાની રહેતી નથી.
પછી તો યુનિવર્સિટીની ત્રણ નાની-મોટી રજાઓમાં રોશન ઘરે આવ્યો. ગુલશને ચૂપચાપ એનામાં થયેલા ફેરફારો નોંધ્યા. પહેલા કરતાં થોડો – માત્ર થોડો – પણ ખૂલ્યો છે. સ્કૂલ-કૉલેજમાં હતો ત્યારે કોઈ પણ મિત્ર ન ધરાવતો રોશન ઘણીવાર હવે એના યુનિવર્સિટીનાં મિત્રોને ફોન કરે છે. એ લોકોનાં ફોન આવે છે. ગુલશનને ખૂબ સારું લાગ્યું. એની ગંભીરતા ઓછી થતાં હવે ક્યારેક એવી કોઈ વાત નીકળે ત્યારે મા સામે ધીમું ધીમું મલકે છે. હાશ…! ગુલશનને ખબર છે કે રોશન સમજણો થયો ત્યારથી અબ્બાને શોધતો રહ્યો છે. એ બારેક વર્ષનો થયો ત્યારે ગુલશને એને એક દિવસ પાસે બેસાડી એના અબ્બાનાં મૃત્યુની વાત કહેલી. ચૂપચાપ જાણે કોઈ વાર્તા સાંભળતો હોય તેમ કોઈ પણ પ્રશ્ન પૂછ્યા વગર અંગૂઠાના નખથી કાર્પેટ પર કોઈ ચિત્ર દોરતો હોય તેમ ફેરવતો રહ્યો. પછી તો ગુલશને નોંધ્યું કે એ વધારે ગંભીર થઈ ગયો હતો. એને કોઈ પણ દિવસ ખીજાવું પડે જ નહીં ! ઘણીવાર ગુલશન ઈચ્છતી કે બાળ સહજ તોફાન કરે, જીદ કરે, કામના-નકામના સવાલો પૂછી એનું માથું ખાય…. પણ એવું ક્યારેય બન્યું નહીં. પરંતુ હવે રહી રહીને દીકરાની અંદર થતાં આ ફેરફારથી ગુલશન ખૂબ ખુશ છે. રોશન ભણવામાં હોંશિયાર હતો જ પરંતુ હવે એને એનો મનપસંદ વિષય પોલિટિક્સ અને હિસ્ટ્રી મળતાં સોળે કળાએ ખીલવા માંડ્યો છે. ઈંગ્લેન્ડનું રાજકારણ ભણતાં ભણતાં ભારત અને પાકિસ્તાનના રાજકારણનો અભ્યાસ પણ વખત મળ્યે કરે છે.
થોડા સમયથી ગુલશનને રોશન થોડો મુરઝાયેલો કે કોઈ વિચારમાં ખોવાયેલો લાગ્યા કરે છે. એક રજામાં આવેલા રોશનને ગુલશને બને એટલું સહજ રહી પૂછી જ લીધું :
‘બેટા, ઑલરાઈટ છે ને ?’
‘અં….હા, કેમ એમ પૂછે છે, મા ?’
‘હમણાંથી કેમ થોડો થાકેલો અને વિચારોમાં હોય તેવું મને લાગ્યા કરે છે ?’ થોડીવાર ચૂપ રહી તે ઊઠીને ઉપર એના રૂમમાં ગયો. એક ફોટો લઈને પાછો આવ્યો અને એક પણ શબ્દ બોલ્યા વગર ગુલશન સામે ધરી દીધો. કોઈ બોલકી આંખોવાળી છોકરીનો ફોટો હતો. ગુલશને આશ્ચર્ય, ઉત્કંઠા, આનંદ, ચિંતાની ભેળસેળ લાગણીભરી આંખોથી રોશન સામે પ્રશ્નાર્થભરી નજરથી જોયું !
‘આ ઈશા છે મા. મારી સાથે ભણે છે અને અમે બંને એકબીજાને ગમીએ છીએ !’
ગુલશન સાચે જ ખુશ થઈ ઊઠી અને એ વાતને આગળ લંબાવવા પૂછ્યું, ‘અને…..?’
થોડીવાર શાંત રહી, વિચારોને ગોઠવીને એણે કહ્યું :
‘મા, મને ખબર છે કે તું હંમેશની જેમ મારી બધી જ ઈચ્છા, લાગણીઓને બે હાથે આવકારીશ જ.’
‘તને મારામાં આટલો વિશ્વાસ છે તો પછી તમારી ગાડી ક્યાં અટકી ?’
છત તરફ તાકીને આંતરિક સંઘર્ષને કઈ રીતે વાચા આપવી તે મનમાં ગોઠવી બોલ્યો, ‘મા, ઈશા ધર્મપરિવર્તન કરાવવા તૈયાર નથી !’ ગુલશન 20 વર્ષ પાછળ જતી રહી….. ફરી ફર્દીનની કહાણી દોહરાવાની કે શું ?
‘જો બેટા, મને વાંધો નથી. ભલે ને એ એનો મઝહબ પાળે !’
રોશન થોડીવાર કંઈ બોલ્યો નહીં પછી કહ્યું, ‘મા, આવી વાતમાં ઉતાવળ કરવા હું નથી માગતો. આ તો તેં મને પૂછ્યું એટલે ખુલાસો કર્યો.’ કહી કોઈ કામ અંગે બહાર જતો રહ્યો. રોજનાં કામ કરતાં કરતાં ગુલશનના હાથ અટકી જતા હતાં. આંખો મીંચીને અલ્લાહને કોઈ સાચો રસ્તો કાઢવા વિનવતી રહી. પછી તો તે યુનિવર્સિટીમાં ગયો ત્યાં સુધી એ કંઈ બોલ્યો નહીં અને ગુલશને પણ કંઈ પૂછ્યું નહીં. એને ખાત્રી છે કે એનો દીકરો જે કાંઈ કરશે તે યોગ્ય જ કરશે એટલે એ વાત કરે નહીં ત્યાં સુધી ચૂપ રહેવા જ ધાર્યું.
એક દિવસ એ નમાજ પઢીને હજુ ઊભી જ થઈ ત્યાં ફોનની રીંગ વાગી. એની જાનપહેચાનમાં ખૂબ જ ઓછી વ્યક્તિઓ છે જેનાં ફોન આવે. ફોનની સ્ક્રીન ઉપર અજાણ્યાનો નંબર જોઈને નવાઈ સાથે ફોન ઉપાડ્યો. સામે છેડેથી કોઈનો મીઠો અવાજ આવ્યો,
‘હલ્લો, આપ રોશનના મમ છો ?’
‘હા બેટા, આપ કોણ ?’
‘હું…. હું ઈશા… રોશનની ફ્રેન્ડ.’
‘હા, રોશને આ વખતે અહીં આવ્યો ત્યારે વાત કરી હતી. બોલ બેટા…..’
‘એક મિનિટ, હું તમને શું કહીને બોલાવું ? માસી કે…..’
‘તારે મોઢે જે કાંઈ સાંભળીશ તે મને ગમશે.’
‘ઓ.કે. તો માસી, અમે જો લગ્ન કરીએ તો મારે શું ફરજિયાત ધર્મપરિવર્તન કરવું જ પડે ?’
‘રોશને તને શું કહ્યું ?’
‘રોશન કહે છે કે એ એના મઝહબ વિરુદ્ધ જવા નથી માગતો.’
‘તારા મમ્મી-પપ્પા શું માને છે, બેટા ?’
‘ઓફકોર્સ માસી, તેમને ધર્મપરિવર્તન ન જ ગમે એ સ્વાભાવિક છે.’
‘મને લાગે છે કે આપણે સૌએ સાથે મળીને આ વાત પર વિચાર કરવો જોઈએ, તને શું લાગે છે ?’
થોડા અચકાટ સાથે તે બોલી, ‘માસી, સાચું કહું તો મારા પપ્પાએ તો મુસ્લિમ સાથે લગ્નનો વિચાર કરવાની જ ના પાડી દીધી છે. મારી મમ કાંઈ બોલી નથી પરંતુ એ વાત મેં ઘરમાં કરી ત્યારથી ખૂબ ઉદાસ રહે છે. અને એટલે જ મને એને સામે મોઢે પૂછવાની હિંમત નથી થતી.’
‘હં બેટા, તારી મમ સાથે હું વાત કરી જોઉં તો કેમ ?’
‘માસી, અજાણતા પણ તમારું કોઈ અપમાન કરી નાંખે તે મને ન જ ગમે અને મારી મમની ઉદાસી જોઈ એવું થવાનો મને ડર છે ! મને સાચે જ ખબર નથી પડતી, માસી !’
થોડીવાર બન્ને છેડે ચૂપકીદી. પછી ગુલશને કહ્યું, ‘બેટા, તને મારામાં વિશ્વાસ છે ને !’
‘માસી એટલે તો રોશન પાસેથી ફોન લઈ મેં તમને ફોન જોડ્યો…. મને પૂરેપૂરો વિશ્વાસ છે.’
‘તો પછી મને તારી મમનું નામ કહે અને ફોન નંબર આપ. હું વિચારીને એમની સાથે વાત કરીશ. મને વિશ્વાસ છે કે એક મા બીજી માની વેદના સમજશે અને સ્ત્રી તરીકે પણ અમે એકબીજાને કદાચ સારી રીતે સમજી શકીશું એની મને ખાત્રી છે.’
‘ઓ.કે. માસી. મારો ફોન નંબર આ…. છે… અને મારી મમનું નામ કામિની છે.’
ગુલશનનાં હાથમાંથી ફોન પડતાં પડતાં રહી ગયો ! ‘તમે ભરૂચ તરફના…’ પૂછવા માટે ઉપડેલી જીભને માંડ માંડ રોકીને, ‘ભલે, આવજે…’ કહી ફોન મૂક્યો. ગુલશનને યાદ આવ્યું. ફર્દીન જેને પ્રેમ કરતો હતો તેનું નામ પણ કામિની હતું અને એ પણ લગ્ન કરીને પરદેશ જતી રહી હતી ! આખો દિવસ એને થયા કર્યું કે એ જ તો ન હોય કદાચ ! વળી ઈશાએ કહ્યું હતું કે જ્યારથી એણે ઘરમાં વાત કરી છે ત્યારથી એની મમ ઉદાસ રહે છે… – હાય, શું ઈતિહાસ પાછો દોહરાશે ? આખો દિવસ એના મનમાં ઘમસાણ ચાલતું રહ્યું. ફર્દીનના કેસમાં એના હાથ બહારની વાત હતી, છતાંય એણે એના સાસુ-સસરાને સમજાવવામાં કાંઈ બાકી નહોતું રાખ્યું ! પરંતુ હવે તો આ વાતમાં પોતાનો અભિપ્રાય પણ મહત્વ ધરાવે છે ! શું કરું… શું ન કરું…ની મથામણ પછી એણે નિર્ણય કર્યો કે પહેલા રોશન સાથે વાત કરી એના વિચારો જાણી લઉં ! જ્યારે ઈશાએ કહ્યું કે રોશન એના મઝહબથી વિરુદ્ધ જવા માગતો નથી ત્યારે એક ક્ષણ પૂરતી એને નવાઈ લાગી હતી ! રોશન ઈસ્લામ ધર્મ પાળતો જરૂર હતો પરંતુ એ વિશે આટલા મજબૂત વિચારો ધરાવતો હશે તે ઈશાની વાત પરથી ખબર પડી. ખેર, જે હોય તે વિચારીને ગુલશને સાંજે જ્યારે રોશનનો ફોન આવ્યો ત્યારે ઈશા સાથે થયેલી વાત ટૂંકમાં કહી. એ વિશે એના વિચારો પૂછ્યા.
‘મા, મેં આની પર ખૂબ વિચાર કર્યો અને અહીં યુનિવર્સિટીમાં ઈસ્લામિક ગૃપ છે તેમના વિચારો પણ જાણ્યા. ટૂંકમાં મને લાગે છે કે આપણા મઝહબ મુજબ ઈશાએ જો મારી સાથે લગ્ન કરવા હોય તો ધર્મપરિવર્તન કરવું જ રહ્યું.’
ગુલશન રોશનના આ વિચારો સાંભળી ચોંકી ઊઠી !
‘બેટા, જેમ આપણે આપણા મઝહબને ધ્યાનમાં રાખી નિર્ણય કરીએ તેમ ઈશાને પણ એના ધર્મ પ્રમાણે નિર્ણય લેવાનો અધિકાર ખરો કે નહીં ?’
‘મા, ઈશાએ એક જ વખત તારી સાથે વાત કરી અને તને એના પક્ષમાં લઈ લીધી ? તું એક પાક મુસ્લિમ થઈ આવું વિચારે છે ?’
‘બેટા, હું એક માણસ તરીકે વિચારું છું અને એક સ્ત્રી તરીકે વિચારતાં મને જે યોગ્ય લાગ્યું તે મેં તને કહ્યું. લગ્ન એક પાક રિશ્તો છે. એમાં બળજબરી કે શરતો ન હોય, બેટા ! તે છતાં ય મને લાગે છે કે હું ઈશાની મમ સાથે વાત કરી જોઉં, તને શું લાગે છે ?’
‘જો મા, એક વાત સમજી લેજે કે આ બાબતમાં હું કોઈ બાંધછોડ કરવા નથી માગતો.’ અને સામે છેડે ફોન મુકાઈ ગયો. ગુલશન થરથરી ગઈ ! રોશન યુનિવર્સિટીમાં ગયો તે વખતે ફરી ઉઠેલા પેલા ફડફડાટે આકાર લેવા માડ્યો છે તેનો એને ખ્યાલ આવી ગયો.
મનને મક્કમ કરી એણે ઈશાની મમને ફોન જોડ્યો. ફર્દીન જેને પ્રેમ કરતો હતો તે કામિનીને એણે ક્યારેય જોઈ નહોતી. માત્ર નામ અને ફર્દિનની આંખમાં એના પ્રત્યેનો પ્રેમ જ વાંચ્યો હતો. એ જ વ્યક્તિ તો નહીં હોયના ધ્રાસકા સાથે કોઈ ફોન ઉપાડે તેની રાહ જોતી રહી. ફોન બંધ થવાની તૈયારીમાં હતો અને સામે છેડેથી કોઈએ ફોન ઉપાડ્યો.
‘હલ્લો, કોણ બોલો છો ?’ કોઈ સ્ત્રીનો જ અવાજ સાંભળી ગુલશનને થોડી શાંતિ વળી.
‘હલ્લો, આપ જ કામિનીબેન ?’
‘હા, મેં તમને ન ઓળખ્યા !’
‘હું તમારી દીકરી ઈશાનાં ફ્રેન્ડ રોશનની મા છું.’
ગુલશનનાં ત્રણ-ચાર વખતના હેલ્લો…હેલ્લો…. પછી કામિનીબેન બોલ્યા, ‘જુઓ બેન, આ વિષયમાં હું કાંઈ બોલી શકું તેમ નથી. મારા પતિએ નિર્ણય લઈ લીધો છે અને અમારા ઘરમાં એમનો નિર્ણય જ આખરી માનવા માટે અમે સૌ ટેવાઈ ગયા છીએ.’
‘તમે મારી વાત શાંતિથી સાંભળો બેન. હું તમારો નિર્ણય બદલવાનું નથી કહેતી. હું માત્ર ઈચ્છું છું કે આ વિષે થોડી ચર્ચા-વિચારણા કરવી જોઈએ એમ તમને નથી લાગતું ? આ બે વ્યક્તિના જીવનનો સવાલ છે અને એ બન્ને આપણા બાળકો-આપણા હૃદયનાં ટૂકડાં છે !’ પછી હિંમત કરીને લાગલું જ ગુલશને પૂછી લીધું, ‘કામિનીબેન, તમે દેશમાં કઈ તરફનાં ?’
‘મારું પિયર ભરૂચ તરફ અને સાસરું વડોદરા. અને તમે ?’
‘અમે પણ ભરૂચના.’ મનના ધડકારને માંડ માંડ કાબુમાં રાખી ઉમેર્યું, ‘બેન, હું ફર્દીનની ભાભી થાઉં !’ સામે છેડેથી ફોન કપાઈ ગયો.
થોડા દિવસ ગુલશને કામિનીબેનનાં ફોનની રાહ જોયા કરી અને એક દિવસ સાચે જ એમનો ફોન આવ્યો. ઉદાસીભર્યા અવાજે એમણે ફર્દીનવાળી વાત ફરી ન ઉખેડવાની વિનંતી કરી અને તેમના બાળકો જે નિર્ણય લે તે તેમના પર છોડી દેવા કહ્યું. પરંતુ ગુલશનને લાગે છે કે એ લોકો એક જ દેશ, એક જ પ્રાંતમાંથી આવે છે. યુ.કે.માં પણ એક જ શહેરમાં રહે છે અને મઝહબ અને ખોરાક સિવાય ઘણી બધી વાતોમાં સામ્ય છે તો આટલો યુવાન થઈને પણ શા માટે ધર્મપરિવર્તનની જીદ રોશને રાખવી જોઈએ એ એને નથી સમજાતું ! બંને જણનું છેલ્લું વર્ષ હતું એટલે તત્કાળ એ વાતને અલ્પવિરામ મળ્યું. એ લોકોની પરીક્ષા પૂરી થઈ પછી ફરી ગુલશને રોશન સાથે એ વાત ઉખેળી. દેશમાં કેટલાય મુસ્લિમોનાં ઉદાહરણ આપ્યા જેઓએ લગ્ન પછી પણ પત્નીને તેનો જ ધર્મ પાળવા દીધો છે. કેટલાય વર્ષોથી એના મનમાં ઘોળાતી વાત પણ એણે કહી, ‘બેટા, મારી દષ્ટિએ ઈસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મ જો આ ધર્મપરિવર્તનની વાત ઉપર ફેરવિચારણા કરે તો….’
‘મા, પ્રોફિટ મહમદે લાંબો વિચાર કરીને જ ઈસ્લામના કાયદાઓ ઘડ્યા હશેને ?’ ચર્ચાએ ચઢેલા રોશન પણ કમ્મર કસીને ચર્ચામાં ઝંપલાવ્યું.
‘જેમ દરેક નદીને તપાસવી હોય તો તેનાં મૂળમાં જવું જોઈએ, તે જ રીતે દરેક ધર્મ પર વિચાર કરવો હોય તો તે જ્યારે શરૂ થયો તે વખતના સંજોગો અને એ અત્યારના સંજોગો સાથે બંધ બેસે છે કે નહીં તે તપાસવું જરૂરી છે, દીકરા….’ દીકરાને સમજાવવામાં ગુલશને કાંઈ બાકી ન રાખ્યું. આટલી અસરકારક દલીલનો જવાબ ન મળતાં, ‘મા, તેં લૉ કર્યું હોત તો જરૂર બેરિસ્ટર બની હોત….’ કહી વાતને ત્યાં જ અટકાવવામાં આવી.
ભલે એણે વાતને ત્યાં અટકાવી દીધી પરંતુ દિલને તળિયેથી અંકુરિત થયેલા પ્રેમને કેમ કરી અટકાવવો તે એને નથી સમજાતું ! ખબર નહીં કેમ મનમાં ઉઠેલા સંઘર્ષના વમળમાં બુદ્ધિ જલ્દી ફસાતી નથી ! છતાં ય ક્યારેક મઝહબનાં એ નિયમને ફગાવી દેવાનું મન થઈ જાય છે અને ત્યારે દિલને એકદમ શાતા વળે છે પરંતુ એ પળ ઝાઝી ટકતી નથી ! એક મનમાંથી દલીલ ઉઠે ‘કોઈ ધર્મે પ્રેમ કરવાની ક્યાં ના પાડી છે ?’ તરત જ બીજું મન દલીલ કરે ‘પ્રેમ કરતાં મઝહબ વધારે મહત્વ ધરાવે છે અને આજે ઈસ્લામ ઉપર તોળાતા ભય સામે પ્રેમનું બલિદાન કાંઈ બહુ મોટી વાત નથી !’ ધર્મને ટકાવવાની અને ફેલાવવાની ભાવનાને એ સમજે છે પરંતુ હૃદય એ વાત નથી સમજતું ! ક્યારેક ઈશાની ધર્મ ન બદલવાની જીદ ઉપર ખૂબ ગુસ્સો આવે છે અને ક્યારેક….. આખરે મનની આ સ્થિતિથી વાજ આવી…. એક દિવસ, જેણે આખી જિંદગી ક્યારેય જિદ નહોતી કરી, ક્યારેય જે માનો બોલ ઉથાપ્યો નહોતો તે દીકરો એક માસૂમ છોકરીના કૂણા દિલને ઠેસ મારી, પોતાના પ્યારનું ગળું દબોચી અને પ્યારી માની અથાગ સમજાવટને ઠોકર મારી, હજ કરવા નીકળી ગયો – એની મા અને ઈશાની ડૂસકાંની દિવાલ તોડીને, માના દૂધમાંથી એના અંતરમાં સંઘરાઈ રહેલી પેલી ચૂકેલી ધડકન જેણે એને દુનિયાથી અલિપ્ત કરી નાંખ્યો છે તેને સથવારે !
Email This Article
· 
Print This Article
· 
Save article As PDF · 
Subscribe ReadGujarati
Fianlly we got sotry on site…pls put all stories of all participante.
This story is really awesome.its deep feeling of heart which someone can feel not able to describe in words…
Really good story…….
ઘણુખરુ પરધર્મીઓ જોડે પ્રેમ કરનારા (ઇસ્લામી)મુળમુદ્દે પહેલા ધર્માંધ અને પાછળથી પ્રેમનો નાટક કર્યાની વાતો નવી નથી. આવા સબ્ંધોમા હીન્દુ છોકરીઓ અને એના પરીવારોએ જ આજીવન સહન કરવુ પડતુ હોય છે.
ઠીક હવે !! આ વાર્તા જો પ્રથમ હોય તો બીજી વાર્તાઓ કેવી હશે?
શ્રી સુરેશભાઈ અને સર્વ વાચકમિત્રો,
રીડગુજરાતી વાર્તા-સ્પર્ધાની શરૂઆતમાં જ દર વખતે એક સ્પષ્ટતા કરવામાં આવે છે કે આ વાર્તા-સ્પર્ધા નવોદીતોની છે. તેઓ કોઈ સિદ્ધહસ્ત લેખક નથી. તેમના પુસ્તકો પ્રકાશિત નથી થયા. હા, કદાચ ક્યાંક લેખ સ્વરૂપે તેમણે કંઈક લખ્યું હોય અને પ્રકાશિત પણ થયું હોય. પરંતુ આપ જો બહુ ઊંચા ધોરણો રાખીને આ વાર્તાઓ વાંચવાની ઈચ્છા રાખશો તો ક્યારેક આપે નિરાશ પણ થવું પડશે.
આ વાર્તા-સ્પર્ધા કોઈ શ્રેષ્ઠતાનો માપદંડ નથી. વળી, અહીં જેને અમુક ક્રમાંક મળી ગયો એથી એ કોઈ રાતોરાત લેખક નથી બની જતો. આ એક વિનમ્ર પ્રયાસ છે નવી પેઢીને કે પછી જેમણે ક્યારેય લખ્યું નથી એમને લખતા કરવાનો. આપણે તેમના પ્રયાસને બિરદાવવાનો છે, મૂલ્યાંકન નથી કરવાનું. કોઈક વાર્તાઓમાં વાર્તાતત્વ ક્યાંક એકદમ નબળું હોય છે અને અમુકમાં તો વાર્તા બનતી પણ નથી. નિર્ણાયકોને પણ એની જાણ હોય છે જ. પરંતુ તેમ છતાં કોઈક પોતાની ભાષા માટે કંઈક લખવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે એ આપણા માટે મહત્વનું છે.
ટૂંકમાં, રીડગુજરાતીની વાર્તા-સ્પર્ધા બહુ જ પાયાના લેખનની સ્પર્ધા છે. એ બાલવાડી છે. એથી કૃપયા બહુ ઉત્તમ કૃતિઓની અપેક્ષા ન રાખશો. જે છે તે મારી દષ્ટિએ ઉત્તમ છે કારણ કે સહજ છે અને દિલથી કરેલો પ્રયાસ છે.
લિ.
મૃગેશ શાહ
તંત્રી, રીડગુજરાતી.
સુરેશભાઇનું નિરીક્ષણ એકદમ વાસ્તવિક અને આવકારદાયક છે અને બિનમુસ્લીમ સમુદાયે સમજવા લાયક છે. મુસ્લીમ સમાજ માટે એક પણ શબ્દ હું ગેરવ્યાજબી નહિં લખું કારણ કે મેં gulf countries માં ઘણા વર્ષો કામ કર્યું છે. મુસ્લીમોને ગેરમુસ્લીમોને મુસ્લીમ થવા માટે દાવત દેવાનો આદેશ છે અને મારા Bossએ મને પણ દાવત રુપે કુરાન ભેટ આપ્યું હતું. મેં ખુબ જ ઝીણવટથી સંપૂર્ણ કુરાનનો અભ્યાસ કર્યો છે. મારે ફક્ત એટલું જ જણાવવાનું છે કે બહુમતી મુસ્લીમો કુરાનનો અનર્થ અને કુકર્મ કરે છે અને આવી વાર્તાઓ સત્ય ઘટના હોય તો પણ તે અનર્થમાં ઉમેરો કરે છે. હું ૬૭નો છું અને vishakha, Jayshree, Nisha જેવી છોકરીઓના અભિપ્રાય વાંચીને ક્ષુબ્ધ થયો છું. નિર્ણાયકોને જે ગમ્યું તે દરેકને ન પણ ગમે.
સુભાશભાઈની વાતમા તથ્ય છે. આ કિસ્સામા મા-દીકરીનિ એકસરખી નરી મુરખાઈ છતી થાય છે. મેં ૫૫થી૬૨ની સાલમા મદ્રેસામા હાઈસ્કુલ
અભ્યાસ કરેલો જેના આધારે સરખાપણુ જણાયુ.
ચોક્કસ હકારાત્મક સંદેશ સહિતના લેખો-વાર્તા વાચકોની રુચી અનુસાર હોય તો તે ઉચીત લાગે. પોતાના બાળ બચ્ચા બીબી કે પ્રેમ કરતા પણ પોતાના ધર્મને જ પ્રાધાન્ય આપનારાઓ જોડે પ્રેમ કરનારાઓને લાલબત્ત્તી સમાન લેખ્.
ઉર્દુ શબ્દોના પ્રયોગ વડે આબેહૂબ સર્જાતો વાર્તાનો ઇસ્લામિક માહોલ ખુબજ ગમ્યો.
આ બે વાક્યો પોતેજ એક-એક લઘુ-કથા બની જાય છે!
‘કાંઈ નહીં અબુ સાંજે કામેથી આવશે…..’ અને ત્યારે એના દિમાગમાં વીજળી પડી
હોય તેમ અબુનું અવસાન ખાબક્યું !
‘બેટા, મારી દષ્ટિએ ઈસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મ જો આ ધર્મપરિવર્તનની વાત ઉપર
ફેરવિચારણા કરે તો….’
મા, પ્રોફિટ મહમદે લાંબો વિચાર કરીને જ ઈસ્લામના કાયદાઓ ઘડ્યા હશેને ?’
જબરદસ્ત ક્રિએટીવ અંત લાગ્યો.
હજ કરવા નીકળી ગયો – એની મા અને ઈશાની.
હા વિચાર-નાવિન્ય બાબતે આ વાર્તા થોડી ઊંણી ઉતરતી હોય એમ લાગ્યું. કથાબિજ
અને વાર્તા થોડે સુધી બાબા-આદમના રસ્તેજ ચાલ્યા, પણ વર્ષોથી અમદાવાદથી
નીકળીને મુંબઇ જતી ટ્રેનને એમણે સાપુતારાના ગીરીમથક તરફ વાળી લઇને જબરી
ચમત્કૃતિ આપી છે! હા આ ચમત્કૃતિને થોડિ વધુ માવજત આપીને વધુ લોકભોગ્ય
બનાવી શકાય એમ લાગે છે.
” અથાગ સમજાવટને ઠોકર મારી, હજ કરવા નીકળી ગયો…” મારા મત મુજબ
વાર્તાનો અંત અહીંજ આવી જાય છે.
આ ઉપરાંત બિજી કેટલીક જગ્યાએ ઉર્દુ વાતાવરણમાં “મા” શબ્દ ભૂલથી આવી
ચડ્યો હોય એમ લાગે છે.
વિચારોના આદાન-પ્રદાનથી કલા-સાધના વધુ મહોરી ઊઠે છે એ વિચારે અહીં મારા
વિચારો રજૂ કર્યા છે. વાર્તાની ગુણવત્તા કે નિર્ણાયકોની સૂઝને પડકારવાનો કોઇ
આશય નથી.
દ્વિત્તિય વિજેતા નીતા જોશી અને મિત્ર વર્ષા બારોટ અને રમેશ રોશિયાની કૃતિઓ વાંચવા આતુર છું.
(આ સ્પર્ધામાં મારી વાર્તા છટ્ઠા કે સાતમા સ્થાને છે.)
ભૂષણભાઈ…
તમારી વાર્તા વાંચવા માટે આતુર…
નિશીત રાવલ,
દોસ્ત હું તો ગાંડોતૂર થઇ ગયો છું!!
મારી વાર્તા પુરસ્કાર-વિજેતા નથી અને તેથી અહીંતો નહિં મળે. હું ઇ-મેઇલ કરી દઇ દોસ્ત ઃ)
આ ચર્ચાસ્પદ વિષય છે. વાર્તાકારો ગમે તે રીતે આદર્શ બનાવો આલેખે પણ નરી વિકટતા આ બાબત નીચેના સત્ય ઘટના આપણી નજર બહાર ના થવી જોઈએ -કનક્ભાઈ રાવળ
“Memoirs of a Hindu girl :
An artlcle by Faiza Mirza in DAWN, 20 August 2012
I grew up in fear – every face around me depicted nothing but fear. I am sure
that the first expression on my parent’s face on my birth as a female child
born to Hindu parents living in Kandhkot would have been that of fear also. Why
did I bring so much fear into the lives of my parents? I grew up always
wondering what is it about me that continues to terrify. But I always drew a
blank. How naïve I was.
Before I knew it, the time to attend school had arrived. School was comfortable;
however, there were times when I felt like an outsider, finding it difficult to
gel in with rest of the majority. Perhaps the snide remarks and incidents of
discrimination led me to believe that I am not one of ‘them’. Of those
incidents, I still vividly remember no one eating with me and refusing to sip
from the cup I drank from.
Home wasn’t very different either. My mother asked questions about my life at
school and otherwise looking for answers that would somehow relinquish her from
the unknown fear. Afraid to disappoint her, I realised very early in my life
that my mother could not be my confidant.
Growing up was not easy.
And then it happened. The fears of my mother and many Hindu mothers like her
materialised. I went out to one of the largest markets of Kandhkot and was
abducted by a man I knew very well. He was none other than the guard who was
responsible for safeguarding our temples.
Knowing his face well prompted me to sit with him in his car without protest,
however, instead of taking me to my house he turned to an alley that I wasn’t
too familiar with. Scared and unsure about what lay ahead I started screaming
just to hear my abductor scream louder and threaten me. Astonished and unable to
comprehend the gravity of the situation I sat still until it was time to step
out of the car to a small house which looked abandoned.
We entered the house to find a large room devoid of any furniture and other
bearings except for a carpet that covered the floor. I was made to sit down on
the floor.
Uncertain about what was going to happen to me; my mind raced with thoughts of
the recent news of the abductions and forced conversions of Hindu girls. I sat
there shuddering. The realisation struck me and I could see my entire life in
front of me in kaleidoscope. My mother’s fears, my father’s warnings, the
alienation I felt, the yearning to be a part of the circle of friends, the
search for a confidant, a friend.
My worst fears were reaffirmed when a man wearing a turban entered the room to
teach me about a religion which I grew up hearing about, however, felt no urge
to practise or embrace. He kept sermonising me for hours but was unable to get
me to listen to him, realising that he left asking me to ponder about the true
religion.
His departure did not ignite any fire for eternal glory inside me but only made
me wonder why did my parents not relocate to another country when they had the
chance to do so? Why did they continue to live in fear waiting for the
inevitable to happen instead of making a move to safer pastures? And, what made
me think that I am any different from countless girls who are forced to change
their faith?
Each passing day appeared to be more and more surreal. The ritual of preaching
continued for days, I lost track. Eventually, when preaching did not do the
trick, my abductor threatened me.
The routine ranging from threats to persuasion and from glorifying the paradise
to the wrath of God for non-believers only made me wonder: Do we not all pray to
the same God — a God who is manifested in nature, colours, happiness and love?
Why would he punish me for being a Hindu?
Somewhere along this relentless persuasion, came that horrifying threat of
harming my family – I gave in. My approval followed a small ceremony in which
I was forced to embrace Islam and later married off to the man who will always
be remembered as the ‘messiah’ who for saved me from the unknown territory
of sin and infidelity I was treading on.
After the ceremony, instead of receiving blessings for a happy and prosperous
life ahead, I was immediately escorted to a local court where a Muslim
magistrate declared my conversion and marriage in accordance with the law.
The news of my conversion and marriage to a Muslim man spread like wildfire. I
dreaded the moment of meeting my parents. I never wanted to see pain and agony
on their faces let alone be the reason for all their grief. Sure enough, one
look at my mother made me yearn for my own death.
I wanted to tell her that I love her and that her safety was all I had in mind
when I converted. I wanted to tell my father to keep my sisters safe. I wanted
to tell my brothers to leave the country whilst they still could. I wanted to
say much more but their silent pain and suffering made me wish if only I
wasn’t born a girl, if only I wasn’t born in Pakistan, if only I had the
right to be myself and practise my faith without being herded into a religion
that I failed to comprehend, if only I could make them all understand that there
is just one God for all, if only I could give us all an identity that we rightly
deserve.
Looking at all the faces that once seemed familiar; I wondered: who am I?
I am one but share the pain of many. I am Rachna Kumari, Rinkle Kumari, Manisha
Kumari and the many more Hindu girls who will be forced to convert in Pakistan.
I am the fear of their families and the agony that they undergo. I am the misery
of those girls who die a little every day for the injustices done to them.
I am a minority living in an intolerant society.”
Dr. Kanak Ravel,
Sir, i totally agree with you. and just as i read half of the article, i was sure it was about Pakistan. Even unfortunate thing is that Muslims, Chirstians as well as Jews have their own country, unfortunately, Hindus are home-less in the very country that was partitioned on the basis of religion!
about the story, it appears to me that the writer had written the story with a very noble intention of talking about religious and specifically islamist extermism. following lines support the intention…
‘બેટા, જેમ આપણે આપણા મઝહબને ધ્યાનમાં રાખી નિર્ણય કરીએ તેમ ઈશાને પણ એના ધર્મ પ્રમાણે નિર્ણય લેવાનો અધિકાર ખરો કે નહીં ?’
‘બેટા, હું એક માણસ તરીકે વિચારું છું અને એક સ્ત્રી તરીકે વિચારતાં મને જે યોગ્ય લાગ્યું તે મેં તને કહ્યું. લગ્ન એક પાક રિશ્તો છે. એમાં બળજબરી કે શરતો ન હોય, બેટા ! તે છતાં ય મને લાગે છે કે હું ઈશાની મમ સાથે વાત કરી જોઉં, તને શું લાગે છે ?’
પણ શા માટે ધર્મપરિવર્તનની જીદ રોશને રાખવી જોઈએ એ એને નથી સમજાતું !
‘બેટા, મારી દષ્ટિએ ઈસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મ જો આ ધર્મપરિવર્તનની વાત ઉપર ફેરવિચારણા કરે તો….’
But the writer has lost the grip in the last paragraph, and thus it delivers exactly the opposite message than what she might have originally thought to convey.
આપે આપેલી ઘટના સાચે જ હૃદયદ્રાવક છે જ્!
જો આપે ધ્યાનથી મારી નવલકથા વાંચી હોય તો આપે નોંધ્યુ હશે કે ઈશા પ્રેમને ભોગે ધર્મ પરિવર્તન કરવા તૈયાર નથી થતી અને એ જ ગળથૂથીમાં મળેલાં સ્ંસ્કાર હોય શકે એમ નથી લાગતું? એની મમ્મી કામિનિએ પણ ધર્મ પરિવર્તન નહીં કરીને હીંદુધર્મની ભાવનાને જાળવી છે તે જો વાચકો સમજે અને ‘ઈસ્લામ અને ક્રિશ્ચન ધર્મોએ ફેરવિચાર કરવાની જરુર દર્શાવીને મેં કંઈક અંશે વિચાર વિમર્શ કરવા માટે સૂચન કર્યું છે-મને ખબર છે કે એમ કરવાથી કોઈ ફેર પડવાનો નથી જ પરંતુ એમ થવું જોઈએ એ આદર્શ રજુ કરવાનો મારો આશય વાચકો સમજે એવી અપેક્ષા હતી.
અસ્તુ
નયના પટેલ
ણય્ન બેન્ – તમે લ્ખ્યુ ચ્હે કે જો આપે ધ્યાનથી મારી નવલકથા વાંચી હોય તો આપે નોંધ્યુ હશે કે ઈશા પ્રેમને ભોગે ધર્મ પરિવર્તન કરવા તૈયાર નથી થતી અને એ જ ગળથૂથીમાં મળેલાં સ્ંસ્કાર હોય શકે એમ નથી લાગતું? એની મમ્મી કામિનિએ પણ ધર્મ પરિવર્તન નહીં કરીને હીંદુધર્મની ભાવનાને જાળવી છે — આ દર્શ્વ્વે ચ્હે ક તમેેક તરફિ લ્ખ્યુન ચ્હે અને કેમ ઇસ્લમ અને ખિર્શ્તિ ધર્મ માજ ફેર્ફર નુ લખો ચ્હે ? હિન્દુ ધર્મ મા કેમ નઈ ?
કારણ કે હિંદુ ધર્મમાં લગ્ન વખતે ધર્મ પરિવર્તન કરવાની ફરજ પાડવામાં ક્યારે ય આવતી નથી. ધર્મ પરિવર્તન માત્ર ઈસ્લામ અને ખ્રીસ્તી ધર્મમાં જ છે એટલા માટે તેને ફરીથી ચકાસવાનું અને જમાના પ્રમાણે તેમાં યોગ્ય ફેરફાર લાવવાનું મારું નમ્ર સૂચન છે.
સરસ. માવાજતભરી વાર્તા. લેખિકાને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન.
Nice story with beautiful concept..congratulations to author. Mrugeshbhai..keep posting other stories from young writers too. Thanks.
hey bro…
r u already subscribed….. hummmm!!!!!!!!!!
Good story is that which shows the picture an individual want to see. This story is multitude of thoughts characterized and connected with emotions,not single more, single less. Author has aptly captured the difficulties societies,families facing world over. Tolerance and respect to other human beings is on the other side of the wall. I’ll anticipate more stories from this competition,eagerly. In my view one can never appreciate this story if you read with ideological prejudice..Ninaben keep writing it was pleasure to read..
કાંઈક ખુટતુ હોય તેવુ લાગ્યુ. કદાચ અધુરી પણ લાગી.
some thing absurd! how a story prmoting dharmazanoon can be selected as first rank story? what is the diference between mentality of a terrorist and hero of this story? mrugeshbhai says do not challenge to nirnayako ! well, i am not challenging, i amm surprised! i have sympathy with the lekhika who could not find positive solution !
બહુજ સરસ વર્તઆ ચે અવુજ આપના ધરમ મા નથિ હોતુ મુસ્લિમ લોકો ખરે ખર પોતના ધરમ મન ઘનજ રુદિચુસ્ત હોએયે ચે.
વાર્તા ગમિ..પન આ જમાના ને અનુરુપ નથિ.આજે બને ધ્રર્મો મા પરિવર્તનઆવિ ગયુ ચ્હે.લોકો વિશાલ દિલ ના થૈ ગ્યા ચ્હે.પહેલા ઇનામ જેવિ નહિ જ્.વિશાખા
કોણ વીશાળ દીલના થઈ ગયા? વીશ્વમા ધરમને નામે કોણ આતંક ફેલાવી રહ્યા છે?????
ધર્માંધ લોકોની થીયરી બિબિ બચ્ચા કરતા પણ ધર્મ પહેલો !
અભિનન્દન
લેખિકાને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન.
જયશ્રી શાહ્
ખૂબ ખૂબ અભિનંદન..વાર્તા વાંચવી અને અભિપ્રાય આપવો ખુબજ સરળ છે પણ લખવી એટલી જ મુશ્કેલ છે.. મેં પણ અહીં વાર્તા મોક્લેલ હતી પણ આ વાંચી સમજાય છે કે મેં તો હજી પ્રથમ પગથિયે જ પગ મૂક્યો છે.. ફરી એક વાર અભિનંદન..
મારિ આશા કદાચ સ્પર્ધા પાસેથિ વધારે હતિ. લેખિકા કે જેમનિ નવલકથા “ગુજરાત સમાચાર”મા પ્રસ્તુત થય રહિ હોય તેમનિ પાસે આ સ્તર નિ અપેક્ષા ન હોય. વાર્તાનો તન્તુ એક્દમ બરાબર પન આજુબાજુ નિ ગુન્થવનિ મ તકલિફ..
બનીશકે તો જ્યાં આ બન્ને ધર્મ ની અથડામણ થતી હોય એવી વાર્તાને ‘રીડગુજરાતી’ માં સ્થાન ન દેવુ જોઇયે. પુરી વાતો સમજ્યા વગર વાંચકો પૂર્વગ્રહ ના આધારે પોતાના મનંતવ્યો આપે છે તે બરોબર ન કહેવાય. અત્રે મારો આશય કોઇ “ડીબેટ” યોજવાનો નથી, પણ ટૂંકમાં સવચ્છ વાતાવરણ ને શા માટે કલુષિત થવા દેવુ જોઇયે,તેવુ હું કહેવા ચાહું છું.
આભાર……
Heart touching theme but till feel vacuum in it.Though i like the story but better end should be written by dissolving the religious idiology differences of two young hearts.We the readers wantto read more stories of various participants too.thanks to Mrugeshbhai.
nice story, keep on writing….
(૧) સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા બદલ લેખીકાને અભિનન્દન .
(૨) અને વળી જીતવા બદલ મારા તરફથી એક એક્ષ્ટ્રા એટલે કે વધારાનાં બોનસ તરીકે અભિનંદન.
(૩) માનનિય બહેન નયનાબેન,
આપની નવલકથા ‘કેડી ઝંખે ચરણ’ એ ‘ગુજરાત સમાચાર’માં પ્રકાશિત થઈ રહી છે તેમજ આપને 1984માં આપની લખેલી વાર્તાને બીજું સ્થાન પ્રાપ્ત થયું હતું, અને ત્યારથી એટલે કે આશરે ૩૬ – ૩૭ વર્ષોથી આપ લેખનકલાને સમર્પિત જીવન જીવી રહ્યા છો. વળી દુભાષિયા તથા અનુવાદક તરીકે પણ સારો એવો અનુભવ ધરાવો છો અને તે ઉપરાંત સમાચાર પત્રનાં રિપોર્ટર તરીકે પણ કાર્યરત છો. આટલી બધી માહીતી જાણ્યા બાદ અને તે પછી આપની વાર્તા વાંચતા આપની આ વાર્તાથી હું થોડો માયુસ થયો છું.
આશા છે આપ આ કોમેંટને પોઝીટીવ લશો.
આપની વાર્તામાં અંત ન હોય તેવી અધુરી લાગી. આપે જો કોઈ નિર્ણય આપ્યો હોત તો વધુ સુસંગત લાગત તેવું મારું માનવું છે. છેલ્લે બન્ને પાત્રો ને પોત પોતાનાં ધર્મ થી ચલીત કર્યા વગર જ સહીષ્ણતા દાખવી ગુલશન તેમજ કામિની નાં માધ્યમથી કરી અને આ વાર્તાનો ઘણો જ પુર્ણતા પુર્વક “ધી એન્ડ” એટલે કે ખુશનુમાં અંત આણી શકાયો હોત.!!
I have only given my personal opinion. ONE MUST LEARN FROM CRITICISM.
કબીરજી પણ કહેતા ગયા છે કે
નિંદક નિયરે રાખીયે આંગન કુટીર છવાય ……….
સ્પર્ધા માટે વાર્તા લખવા માટે – તેમજ સ્પર્ધામાં ભાગ લવા માટે – અને સ્પર્ધા જીતવા બદલ આપને મારા ખુબ ખુબ હાર્દિક અભિનંદન.
ઃ- …… – પુષ્પકાન્ત તલાટી ની શુભેચ્છા. લખતા રહો.
હું માનું છું કે છેલ્લા ફકરામાં ગુલશન હજ કરવા જતો રહ્યો એમા એક નિર્ણાયક અંત આવીજ જાય છે!
Very good attempt Ms. Nayna Patel. Congratulations on winning first prize in this competition.
Your story has lot of emotions and all the characters of the story are very well written. In your story, Gulshan’s conversation with Roshan, Isha and Kamini was very interesting to read.
I appreciate all your efforts and would like to read more from you. Keep writing. Good Luck!!!
ઈશા ના મનમાં તેણીની માતાની (કામીની ની)અધૂરી ઇચ્છા ની તૃપ્તિ ની ભાવના ઉતરી હોય એમ નથી લાગતુ?
ગોૂદ્
Really true narration of the recent events/life .
ઉર્દુ શબ્દોના પ્રયોગ વડે આબેહૂબ સર્જાતો વાર્તાનો ઇસ્લામિક માહોલ ખુબજ ગમ્યો.
આ બે વાક્યો પોતેજ એક-એક લઘુ-કથા બની જાય છે!
‘કાંઈ નહીં અબુ સાંજે કામેથી આવશે…..’ અને ત્યારે એના દિમાગમાં વીજળી પડી
હોય તેમ અબુનું અવસાન ખાબક્યું !
‘બેટા, મારી દષ્ટિએ ઈસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મ જો આ ધર્મપરિવર્તનની વાત ઉપર
ફેરવિચારણા કરે તો….’
મા, પ્રોફિટ મહમદે લાંબો વિચાર કરીને જ ઈસ્લામના કાયદાઓ ઘડ્યા હશેને ?’
જબરદસ્ત ક્રિએટીવ અંત લાગ્યો.
હજ કરવા નીકળી ગયો – એની મા અને ઈશાની.
હા વિચાર-નાવિન્ય બાબતે આ વાર્તા થોડી ઊંણી ઉતરતી હોય એમ લાગ્યું. કથાબિજ
અને વાર્તા થોડે સુધી બાબા-આદમના રસ્તેજ ચાલ્યા, પણ વર્ષોથી અમદાવાદથી
નીકળીને મુંબઇ જતી ટ્રેનને એમણે સાપુતારાના ગીરીમથક તરફ ફ્ંટાવી લઇને જબરી
ચમત્કૃતિ આપી છે! હા આ ચમત્કૃતિને થોડિ વધુ માવજત આપીને વધુ લોકભોગ્ય
બનાવી શકાય એમ લાગે છે.
” અથાગ સમજાવટને ઠોકર મારી, હજ કરવા નીકળી ગયો…” મારા મત મુજબ
વાર્તાનો અંત અહીંજ આવી જાય છે.
આ ઉપરાંત બિજી કેટલીક જગ્યાએ ઉર્દુ વાતાવરણમાં “મા” શબ્દ ભૂલથી આવી
ચડ્યો હોય એમ લાગે છે. હિન્દુ છોકરિ અને મુસ્લિમ છોકરો એ બહુ જુની વાત લાગે છે, શુ આ વાતમ પણ સ્ત્રીઓને સરખા લેવલે ના ગણવી જોઇએ? મુસ્લિમ છોકરી અને હીન્દુ છોકરો માત્ર બોમ્બે ફિલ્મમાં જોયા છે.
વિચારોના આદાન-પ્રદાનથી કલા-સાધના વધુ મહોરી ઊઠે છે એ વિચારે અહીં મારા
અભિપ્રાયો રજૂ કર્યા છે. વાર્તાની ગુણવત્તા કે નિર્ણાયકોની સૂઝને પડકારવાનો કોઇ
આશય નથી.
દ્વિત્તિય વિજેતા નીતા જોશી અને મિત્ર વર્ષા બારોટ તથા રમેશ રોશિયાની કૃતિઓ વાંચવા આતુર છું.
(આ સ્પર્ધામાં મારી વાર્તા છટ્ઠા કે સાતમા સ્થાને છે.)
અગર પ્રથમ કક્ષા માં આવુ પિરસાયું છે, તો છટ્ઠા કે સાતમા સ્થાને કેવુ હશે ? કોઇ કહે તો પણ માનશો નહીં.
આપનું મેઇલ આઈ-ડી આપશો તો વાર્તા મોક્લાવી દઇશું!!
વાંચી લેજો!!
સરસ આલેખન. મન, ભાવ અને ધર્મના વાઙા જેવા નાજુક વિષય મધ્યે વહેતો વારતાનો પ્રવાહ અને રસ લેખીકા સતત પકઙી રાખે છે.
koi ne discourage na karva joi, pan “satya” na kahiye to koi improvement no scope j na rahe.
story weak che. ane rajuaat pan thik thaak j che. mane naathi laagtu aatla badha talented loko e je spardha ma bhaag lidho hoi, tya aana karta saari biji koi vaarta koi e lakhi na hoy.
2nd, 3rd, ane biji vaartao upload karo to khyaal aave.
નયનાજી ને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન…
ગંભીર વાર્તા જેમાં કથા કરતાં પાત્રોનાં વિચારોને વધુ મહત્વ અપાયું છે.
બીજી વાર્તાઓ વાંચવાની ઈંતેજારી રહેશે !
સંકુચિત વિચારસરણીના કારણે સર્જાતી કરુણાંતિકા નયનાબેન સારી રીતે આલેખી શક્યા છે. આ વાર્તામાં સામાજિક સંદેશ છે. પ્રથમ ઇનામ માટે નયનાબેનને અભિનંદન.
વાર્તાના ગુણદોષ વિષે ઘણું લખાયું, પણ ડો.કનક રાવળના લેખ,
“Memoirs of a Hindu girl :
An artlcle by Faiza Mirza in DAWN, 20 August 2012
માં જે લખ્યું છે તે બધાએ નજર અંદાઝ કર્યું છે.
આજે પણ મુસલમાનોને ખાનગી સુચના આપવામાં આવે છે કે બીન મુસ્લીમ સ્ત્રીને(ખાસ કરીને ભારતીય)ને ગમે તેમ કરીને(મનથી અથવા બળથી) મુસ્લીમ બનાવો અને લગ્ન કરો અને મોટી રકમ લઈ જાવ! આજે પણ ભારતીયો પાકીસ્તાન છોડવા મનથી રાજી નથી, ભલે તેઓ ત્યાં સુરક્ષીત ન હોય. અહીં કોઈ મુસલમાનને જો કંઈંક થઈ જાય તો ભારતના સેકયુલારીસ્ટો હીંદુઓને ભાંડવામાં કાઈં બાકી નથી રાખતાં, જ્યારે પાકીસ્તાનમાં રહેલા હીંદુઓની સતામણીની તેમને કાંઈ પડી નથી. “ડોન” માં જો આવા લેખ લખાતા હશે તો નહીં જાણવામાં આવેલા કેટલા અનેક કિસ્સાઓ હશે.
જે બ્રેઈન વોશ થાય છે તે પુરુષોનું થાય છે, જેની સંખ્યા મોટી છે, જ્યારે સ્ત્રીઓની સંખ્યા કદાચ મામુલી પણ નહીં હોય, અને હશે તે પણ અભણ કે ઓછું ભણેલીમાં હશે.
આ વાર્તામાં માના દિલ કરતાં પણ એક “સ્ત્રી”ના દિલની વાત છે અને એ પણ યુ.કે. જેવા દેશમાં, જેને માટે મઝહબ નહીં પણ પ્રેમ અગત્યનો છે તે જોવાનું છે.
આપની વાત સાથે પૂર્ણ સહમત છું. પણ મને લાગ્યું કે આ જગ્યાએ વાર્તાની ટકનીકાલીટીઝ વિશેજ વાત કરવાની હશે. હા, વિચારવિશ્વ વિશે પણ મેં થોડો નિર્દેશ તો કર્યો જ છે.
જરા ઉતાવલે લખાઇ હોય એવી આ વાર્તાનો હાર્દ લોકભોગ્યતામાં થોડો ઊણો ઉતરતો હોય એમ લાગે છે. એટલે કોઇ ગેરસમજ ના થાય એટલે એ વિશે લખ્યું.
આપની વાત એકદમ યોગ્ય છે, પણ રીડગુજરાતી વાર્તા-સ્પર્ધાના અભિપ્રાયોના પેઇજ પર મને લાગ્યું કે ધાર્મિક ચર્ચા વિસ્ફોટક બની જશે.
અભિનઁદન
સરસ વાર્તા . પ્રતિભાવો પણ જોરદાર ,સાચા .
લેખિકાને અભિનનદન્…..
Thank you Shri Mrugeshbhai for mailing the story. The readers have unnecessary discussed on religious matter. There are many instances where disputes/problems for male/female after intersociety/intercaste/intersub-caste marriages. The storywriter has described what she would have observed in the society/world.
સુંદર વાર્તા.
શબ્દોમાં લાગણી ની ગૂંથણી ઘણી સુંદર છે.
શબ્દો ની સીમા ને કોઈ ક્ષિતિજ નથી.જે વડે વાર્તા ને રસીલી ને રંગીલી બનાવવા માં સરળતા થાય.
ખરેખર ઓછા શબ્દો માં મનનો ભાવ અને અંતર ની લાગણી ઘણી સુંદર રીતે શણગારી છે.
અભિપ્રાય સકારાત્મક હોય કે નકારાત્મક તે દરેક વ્યક્તિ ની પોતીકી અભિવ્યક્તિ છે.પરંતુ
અભિપ્રાય આપવા યોગ્ય છે તે જ વાર્તા ની સાર્થક અનુભૂતિ છે.
અભિનંદન.
ખુબ જ સુન્દર વાર્તા અને ખુબ જ સળગતો વિષય…. આભાર મ્રુગેશભાઇ, પ્રથમ ક્રમ વિજેતા વાર્તાને વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત કરવા બદલ! અને ખુબ ખુબ અભિનંદન નયનાબહેનને પણ! ઉપર જેમણે કોમેન્ટ કરી છે તેવા મિત્રોની જેમ હું પણ એક વાચક અને સાહિત્યનો વિદ્યાર્થિ છું. બસ એજ વાચક તરીકે મારા મનમાં પણ અમુક વિચારો આવે છે (ફક્ત વિચારો જ, શિખામણ કે સજેશન નહિં!)
૧) આ એક વાર્તા જ છે, એટલે ધર્મ ઉપર ડિબેટ કરવાનો કોઇ મતલબ જ નથી!
૨) વાર્તાનો વિષય અત્યંત સંવેદનશીલ છે. કથાતત્વ, વાતવરણ, શબ્દાલંકાર, શિર્ષક વગેરેની દ્રષ્ટીએ વાર્તા ખુબજ સુન્દર…
૩) વાર્તાનો વિષય નવો અને સારો.. પણ જો આ વિષય “વાર્તા”માં જ હોય તો!
૪) વાર્તાનો વિષય એક સમસ્યા છે પણ વાર્તાના અંતમાં તેનુ “ચોકકસ” નિવારણ નથી…
આભાર હસમુખભાઈ,
આપે મારી મુંઝવણ ટાળી.
વાર્તાની એકલી કથાવસ્તુને નહીં પરંતુ એના પાતાળ કૂવામાં વહેતા સંવેદનાનાં ઝરણાંને વાચકો સમજે અને અનુભવે તો લેખકને ન્યાય મળે અને એને પણ આનંદ થાય!
બીજુ આટલા અટપટા પ્રશ્નનું નિવારણ અત્યારનાં સમાજનું વાતાવરણ જોતાં લાગે છે કે ‘રોશનને હજ કરવા મોકલ્યા સિવાય છૂટકો જ નથી’ એમ તમને નથી લાગતું?
અસ્તુ
નયના
નયનાબહેન,
આપની વાત સાચી છે.
૧) વાર્તાના અંત માટે એક વાત સમજવી પડે. જો વાર્તાનો અંત ઇશાને ઇસ્લામ ધર્મ સ્વીકારીને કર્યો હોત તો વાચકોનો કોઇ “ચોક્કસ” વર્ગ ખુશ થાત, અને જો ઇશા અને રોશનના લગ્ન કરાવીને લગ્ન બાદ ઇશાને પોતાની મરજી મુજબનો ધર્મ (હિન્દુ ધર્મ) પાળવાની છુટ આપી હોત તો વાચકોનો બીજો કોઇ “ચોક્કસ” વર્ગ ખુશ થાત! કારણ કે, સામાન્ય રીતે વાચકોની(અથવા તો સામન્ય વાચકોની) અપેક્ષા એવી હોય છે કે, વાર્તાનો અંત “ટીપીકલ” રીતે આવવો જોઇએ… ખાધુ-પીધુ રાજ કર્યું-હેપી એન્ડીંગ, કોમેડી યા તો ટ્રેજેડી યા તો કોમીટ્રેજેડી અથવા ટ્રેજીકોમેડી, મારો યા મરો વગેરે વગેરે….
૨) વાર્તામાં દર્શાવેલ સમસ્યા આમ તો જુની છે પણ વાર્તામાં હું માનું છું ત્યાં સુધી આ સમસ્યાનો નવો ઉકેલ કેવી રીતે લાવવો તેવું રજૂ થયુ છે. કારણ કે ગુલશનના જીવનમાં અને વાર્તાની શરુઆતમાં શરુ થયેલ ધર્મસંકટનું ચક્ર વાર્તાના અંતમાં પુરુ થાય છે પણ ગુલશન એવુ નથી ઇચ્છતી કે આ ચક્ર ફર્યા જ કરે, અથવા તો એમ કહી શકાય કે જુની સમસ્યાનું નિવારણ નવી રીતથી પણ આવી શકે! પણ આ નવી રીત લેખકે વાચકો પર છોડી દીધી છે!
૩) અંતમાં… એક ચલચિત્ર યાદ આવે છે “માત્રુભૂમિ”… પુરુષોની સામે સ્ત્રીની ઘટતી જતી સંખ્યાના વિષય પર બનેલી અદભુત ફિલ્મ! ફિલ્મમાં નાયિકા પોતાના ગામમાં બચેલી એક્માત્ર સ્ત્રી હોય છે, ફિલ્મ દરમ્યાન નાયિકા પર ખુબજ અત્યાચારો થાયે છે (અને બળાત્કારો પણ), ફિલ્મનાં અંતમાં નાયિક બાળકની માતા બને છે પણ જ્યારે નાયિકા જુએ છે કે આ તો બાળકી જન્મેલી છે ત્યારે નાયિકા નવજાત બાળકીને ફક્ત તાકતી જ રહે છે અને ફિલ્મની છેલ્લી ફ્રેમ નાયિકાની પ્રશ્નમય આંખો જ હોય છે અને ફિલ્મ પુરી થાય છે… કહેવાનો મતલબ એ કે અમુક વાર્તાનો અંત વાચકો-દર્શકો પર છોડી દેવામાં આવે છે.. અસ્તુ
(તા.ક. ફિલ્મરસિયાઓએ ફિલ્મ જરુર જોવી!)
આજના સમયને અનુરૂપ સરસ મઝાની વાર્તા છે. અંત પણ ગ્મ્યો. નયનાબેનને અભિનંદન.
સરસ વાર્તા….અભિનન્દન નયનાબેન….
Congratulations. It’s a really good story.
I liked it.
ભાઇશ્રી. હસમુખભાઇ સુરેચા સાથે સહમતિપૂર્વક નયનાબહેનાને અભિનઁદન !
વાર્તામાઁ થોડુઁક ખૂટતુઁ લાગ્યુઁ.શુઁ એમ ના પૂછશો.કવિ કાવ્ય જ લખે !અર્થ પઁડિત કરે !
શુભેચ્છાઓ ….ઘણુઁ જીવો…..ઘણુઁ લખો ….પરમાત્માના આશિર્વાદ ઊતરો !
વાર્તાનો વિષય ખરેખર સારો. પરંતુ હજી મઠારી શકાઇ હોત..અને થોડી રસપ્રદ થૈ શકત…જાણે કૈ અધુરુ લાગ્યુ..હજી જાણે કૈક પુર્તતા જરુરી છે.વાર્તા વાચ્યા પછી જે પ્યાસ બુજાવી જોઇએ તે ન બન્યુ…અને બહેનનો પરિચય વાચ્યો પહેલા એટલે અપેક્ષા પણ વધી ગયેલી… ખેર ક્રમાંકની વાત જવાદો પણ ….. દીલી અભિનંદન
Congratulations for the first prize. Story is nice but somehow something was missing… keep writing. I know a very nice Pakistani old lady who is much ahead in the family compared to all her boys and husband.
Ashish Dave
અગર લેખિકાએ આ વાર્તા ના પાત્રો ઊંધા કરીને(હિન્દુ પાત્રને મુસ્લિમ અને મુસ્લિમ પાત્રને હિન્દુ ગણાવી ને) આ વાર્તા લખી હોત તો કદાચ વાચક મિત્રોના અભિપ્રાયો કૈંક જુદાજ હોત !
એક લેખક માટે વાચકોનાં પ્રતિભાવો તેનાં ભવિષ્યની કૃતિઓનાં વટ્વૃક્ષમાં ખાતરનું કામ કરે છે. આપનાં પ્રતિભાવોનો હું હૃદયપૂર્વક આદર કરું છું.
નયના પટેલ
તમારી વાત તદન સાચી છે. આ સંસ્કારૉના મુળ ઘણા ઉંડા હશે.
Well developed plot and narration of emotions . Leave aside the point of religions , and appreciate human touch given to the events that takes place in the life of youngsters , where personal choice is over-ruled by customs ,backed by sorrowful experiences of past life of mother and son,: and ultimately buds of love is sidetracked by so called customs .
Maturity or rigidity of approach towards relations makes one practical but looses the feel of liveliness.
A nice choice of short story by edotor and writer .
થેંક્સ શરદભાઈ.જ્યારે વાચકો વાર્તાનાં વિષયવસ્તુને પકડે તેનાં કરતાં આપે જેમ કહ્યું તેમ તેનેી સ્ંવેદનાને પકડે તેવું દરેક લેખક ઈચ્છે!
વાર્તા વસ્તુ,શૈલી,સંવેદનાનું હાર્દ,ઉચિત મુસ્લિમ શબ્દપ્રયોગોને કારણે ઉભો થતો માહોલ્,
હકીકતને તાદ્રશ કરતો અંત અને તે દ્વારા જ સમજુ વાંચકોને મળી જતો સંદેશ….મને તો લાગે છે કે આ એક અતિ ઉંચી કોટિની વાર્તા બની છે.લેખિકાને ખોબો ભરીને મારા અભિનંદન.
વાર્તા ખુબ ગમી. મેં એક વાર મારી દિકરીને કહ્યુ હતુ કે તને જે છોકરૉ પસંદ હોય તેની સાથે તારા લગ્ન જરુર કરાવી આપીશ, પરંતુ તે છોકરૉ મુસલમાન ન હોવૉ જોઇએ.વ્યાપારમાં ઘણા મુસલમાન સાથે સબંધ છે, સાથે ચા પણ પીધી છે પણ લગ્ન સંબંધથી જોડાવાનુ મન નથી થતુ.
ખુબ ખુબ અભિન્ન્દન નયનાબેન
પ્રથમ પુર્સ્કાર મેળવવા બદલ. વાર્તા નો તન્તુ ખુબ જ નાજુક ચ્હે.
મીડિયા ના સહકાર્યકર્તા તરીકે મને પણ આપના માટે ગર્વ ચ્હે.
થેન્કસ સાધનાબેન
Congratulations!
Wow ! ‘duskaani diwaal What a story! Excellent! It ends on paper with a big bang / like a stroke of a dagger in the heart of a reader, and, at the same moment, the real story starts churning in the mind and heart of the reader!
As a writer, you have very imtimately identified yourself with your characters, partucularly with Gulshan and Kamini.
You have found the right objective correlative to express your emotion; in other words, a set of objects, a situation, a chain of events which are the formula of your particular emotion which evokes the same emotion from your readers.
Hats off to your creative flair!
What can I say? It’s better to keep quiet and let the painful moments………………………
Jay Kant
આભાર જયભાઈ
નયના
WE need to understand this story. I have seen something like this. This story does belong to this time/era. Not every story has a positive ending. There are still people in hindu/muslim that do not like dharm parivartan. I have seen a man changing his dharm from hinduism to became muslim to marry a muslim girl. his parents throw him out of the house and never spoken to him.
congratulation to the author.
વાર્તા લખવા પાછળનો મારો આશય અને આપણા સમાજમાં બનતી આવી અનેક ઘટનાઓમાંથી ટપકતી વેદનાને સ્મજવા માટે ખૂબ ખૂબ અભાર.
નયના