“શાંતિ - સ્ત્રીઓનુ પાગલખાનું” સામે એક એમ્બ્યુલન્સ આવીને ઊભી. ત્યાં તો સાવિત્રીબહેન અને બીજો સ્ટાફ દોડતા દોડતા આવી પહોચ્યાં. વાનમાંથી એક પાગલ સ્ત્રીને બહાર કાઢવામાં આવી અને સાવિત્રી બહેન તેને હેતપૂર્વક અંદર લઈ ગયા. પાગલખાનાનું નામ તો “શાંતિ....”હતું, પણ એમાં ક્યારેય શાંતિ જોવા ન મળે. આમેય પાગલખાનામાં તે શાંતિ કેવી! એટલે જ તો તે પાગલખાનું !
વિભાગ : ટૂંકી વાર્તા
“હજુ તો હમણાં એડમિશન થયું. પહેલીવાર તો ઘરની બહાર નીકળ્યા. શુ પાર્ટી ને શુ જલસા? બારમા ધોરણની પરીક્ષા આપી. JEE ને ગુજકેટના ચક્કરમાં પાર્ટી શુ કહેવાય એ જ ભૂલી ગયા. ટ્યૂશન અને સ્કૂલની પ્રદક્ષિણા કરતા કરતા ચોવીસ કલાકમાંથી અઢાર કલાક તો સ્કૂલ યુનિફોર્મમાં હતા. એ તો આટલી બધી એન્જિનિયરિંગ કોલેજ ખુલી છે ગુજરાતમાં એટલે ક્યાંક તો મેળ પડવાનો જ હતો. તે અહીં આવી ગયા.”
એની પણ ઇચ્છા હતી, કોઈ અજાણી વિજાતીય વ્યક્તિ પર મોહી પડવાની. કોઈના વિચારોમાં ખોવાયેલા રહેવાની. આંખનાં ખૂણેથી કોઈને જોઈ લેવાની તત્પરતા એને પણ અનુભવવી હતી. ઇચ્છતી હતી કે એની આંખોમાં આંખ નાખીને કોઈ એવી રીતે જુએ કે જાણે હમણાં ડૂબી જશે. એને પણ શરમાવું હતું કોઈની મુસ્કાન પર.
અજયે કબાટનું બારણું ખોલ્યું અને એમાંથી કપડાંનું બનાવેલું યુવાન સ્ત્રીનું પપેટ બહાર કાઢ્યું અને એને પોતાની છાતીએ લપેટીને પોક મૂકી, 'રીમાઆઆ...' આ ચિત્કારથી ઘરની નીરવ શાંતિ ભેદાઈ ગઈ અને ઘડીભરમાં તો અજયની આંખોમાંથી ગંગા - જમુના વહેવા લાગી. પંદરેક દિવસોથી તોળાઈ રહેલી એકલતાના કાંગરા ખરી પડ્યા.
મુંબઈ શહેર, સપનાંંઓનું શહેર કે પછી માયાનગરી. જ્યાં રોજ હજારોની સંખ્યામાં લોકો પોતાના સપનાઓ લઈને આવે, સદ્દનસીબે કોઈના સપના સાકાર પણ થઈ જાય તો કોઈના સપના મુંબઈની લોકલ ટ્રેનની ભીડમાં જ ખોવાઈ જાય. અદિતી જોષી અને માધવ પટેલ, સપનાઓની પેટીઓ ભરીને મુંબઈ શહેરમાં આવેલા બે નામ. બંને એક જ આઇ.ટી. કંપનીની નાનકડી ઓફિસમાં કામ કરતાં.
બારામુલ્લા શહેરથી થોડે દૂર આવેલા જલશેરી ગામની લશ્કરી છાવણીમાં બે ફૌજી જમી રહ્યા હતાં. આજે પણ એ જ દાળ અને સૂકી રોટલી જોઈને નાયબ સુબેદાર અજય સિંઘ અને સુબેદાર દલબીર સિંઘની આંખોમાં પાણી ધસી આવ્યાં. બંને જણાં પોતાનાં ઘરના ભોજનનો સ્વાદ યાદ કરીને કોળિયા ગળા નીચે ઉતારવાનો બનતો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતાં.
આજે ત્રીજી મે હતી એટલે કે અર્પણના જન્મદિવસની તારીખ. દર વર્ષે અચૂકપણે કેલેન્ડરમાં દેખાતી આ તારીખ એને ખૂબ ગમતી. આજનો દિવસ એના માટે ખાસ હતો. આ આજના દિવસે બધી જ ગતિ-વિધિઓમાં જાણે કેન્દ્રસ્થાને આવી જતો.
આમ તો નીતુ તેમના નાના ભાઈ રાજની વિધવા હતી. પણ તેની ઉંમર જ ક્યાં હતી! હજુ તો તે માત્ર ત્રીસ વરસની હતી. ઘણી યુવતીઓ તો ત્રીસ વરસની ઉંમરે તો સંસાર માંડે છે. પછી નીતુને ક્યાં વાંધો હતો? તે માત્ર વિધવા હતી એ જ તેનો વાંક હતો.
"ઊઠો.. ઊઠો.. હવે ક્યાં સુધી આમ ઘોર્યા કરવાનું?" સવાર સવારમાં કામબોજથી રઘવાઈ થઈ પતિઓ ઉપર વરસી પડતી ગુજ્જુ ગૃહિણીઓની આદત મુજબ રશ્મિ પણ રઘવાઈ બની પતિ આકાશને ઝંઝેડી નાંખતા બોલી, "ઊઠો.. હવે, આજની રજા કંઈ તમે ઊંઘવા માટે નથી લીધી સમજ્યા? સવારે નવ વાગ્યે તો પાર્થ અને શ્રેયાની સ્કૂલમાં પૅરેન્ટસ્ ડે અટેન્ડ કરવાનો છે. છ તો વાગી ગયા. તમારે તો ઠીક છે, બાવા ઊઠ્યા બગલમાં હાથ.. પણ અમારે બૈરાંને તો હજાર કામ કરવાના હોય છે સમજ્યા?"
હોસ્પિટલના બાંકડે બેસતાં બેસતાં તો રમણભાઈ ગોટો વળી ગયા. તેમને એટલી ઉધરસ ચડી કે તેમના મોંમાંથી શબ્દો પણ બહાર પડતા ન હતા. સાથે આવેલાં તેમના પત્ની મંજુલાબેને માંડ માંડ તેમને બેસાડ્યા અને પાણી માટે આમતેમ નજર ફેરવી પણ તેમની નજરે ક્યાંય પાણી ન પડ્યું. રમણભાઈની ઉધરસ ચાલુ જ હતી. એક તો વૃદ્ધ અને અશક્ત શરીર અને પાછી ઉધરસ..
હવે ફક્ત ત્રણ જ મહિના બાકી રહ્યા? હરિલાલે અસ્વસ્થતાથી વાળમાં હાથ ફેરવો. તો પછી શું એ દિવસ સાવ નજીક આવી ગયો હતો? રસ્તાના વળાંકે, મકાનની આડશમાં, પોતાના ઘરની ભીંતની પાછળ લપાઈને ઊભો હતો?
ઝંખના પટેલ! વિશાળ બંગલામાં બેચેન બની આંટાફેરા મારી રહી છે. લાલ મહેંદીની ચળકતી ઝાંયવાળા એના રેશ્મી વાળ, નીલા આસમાન જેવી આંખો, અણીદાર નાક, ગુલાબની પાંદડી જેવા હોઠ, ધવલ દંતપંક્તિ અભિનેત્રી માધુરીની યાદ અપાવે, સપ્રમાણ ઊંચાઇ, આધુનિક પહેરવેશ સાથે ઘુમતી ઝંખના, મેરેલીન મનરોની જાણે ઇન્ડિયન આવૃત્તિ!